Գնային խախտումներն ու դրա հետեւանքները ՝վաճառակետերում

Սոցիալական ծանր պայմանների, լճացածության ու գաղջ մթնոլորտի արդյունքում՝մանր ու միջին բիզնեսում ներգրավվածներից ոմանք ապրանքը չիրացվելու պատճառով կրած վնասը փորձում են փոխհատուցել խաբեությունների կիրառմամբ: Խաբեության մի ձեւ է, երբ անգամ սուպերմարկետում կարող է ապրանքի վրա ավելի ցածր գին գրվել, քան՝ փաստացի վաճառքի գինն է /ՏՄՊՊՀ-ի տերմինոլոգիայով ասած՝,,գնորդին մոլորեցնելու փորձ,,/:Եվ այսպես՝ գնորդը կշռել է տալիս մսամթերքը, բայց տեսնում է, որ կշեռքի վրա ուրիշ՝բարձր գին են գրում, ու երբ զարմացած հարցնում է, թե ինչու՞ են բարձր գին գրում, արդարանում են, թե ,,էն ակցիայի գինն էր, ակցիան արդեն վերջացել է, բայց դեռ գինը չենք փոխել,,:Արդեն իսկ ակնհայտ է, որ հաշվարկն արված է գնորդի մեծահոգության վրա. կշռելուց հետո կարող է ասել՝,, դե լավ, ոչինչ, հաշվեք էդ գնով,,:Հա բա հո ,,ջոմարդ,, հայը չի՞ զլանալու ավել գումար տալ կամ ,,մելկի բազարների,, մեջ մտնել. բայց՝ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչ հայերից ոմանք խայծը կուլ չեն տալիս ու ապրանքը չեն գնում, չցանկանալով խաբեության մասնակից կամ զոհ լինել ու հավելյալ գումար վճարել:Պարզ չէ՞, որ առեւտրի հաշիվներում գինը ներկայացնելու են որպես ,,ակցիայով ծախած,,:Կամ՝ հացի վրա ցածր գին են գրում, հետո վաճառելիս ասում՝ ,,էդ կողքի ապրանքի գինն է, իրա գինն էսքան է,,: ,,Որ տեսնում եմ խաբում են, էլ էդ ապրանքը չեմ վերցնում, էդ խանութ էլ աշխատում եմ չմտնեմ,,--ասում է վանաձորցի մի կին:Հարցին եթե մեկ այլ տեսանկյունից նայենք՝ վաճառողները միգուցե ստիպված են նման աճպարարությունների դիմում՝ հարկերի բեռի տակից դուրս գալու համար, քանի որ մեր երկրում հարկային բեռն անհարկիորեն ծանրաբեռնված է ՝ի վնաս մանր ու միջին բիզնեսի:

Վերջերս էլ Վանաձորի բացօթյա առեւտրի կետերից մեկում էր այդ կարգի խաբեության առթիվ վիճաբանություն. գնորդը վճարել էր կշռած ապրանքի համար, ու մանրն ստանալու ժամանակ վերջինիս փորձել էին մանրը ոչ լրիվ վերադարձնել, պատճառաբանելով, թե իբր ապրանքի գինն այն չէ, ինչ որ գրված է, ու իբր դա կողքի ապրանքի գինն է :                   /Նմանատիպ մի դեպքով էլ վաճառողը, ապրանք գնել ցանկացող գնորդի հենց ,,քթի տակից,, պիտակը դեն է նետում ու ասում.,,Դրա գինն էդ չի, արդեն էդ գնով չեմ ծախում...,,: Այ քեզ կամայականությու՜ն...րոպեական կարող է գների փոփոխություն տեղի ունենալ /:Հիմա միգուցե ոմանք մեղադրեն ՝սովետական տարիների հետ համեմատելու համար, բայց այն ժամանակ վաճառողները մի քանի տարի հատուկ ուսումնառություն էին անցնում տեխնիկումներում, վարվեցողություն սովորում / այլ հարց է, թե ով՝ որքանով էր այն կիրառում /,իսկ հիմա առեւտրի կետերում, ցավոք, կարելի է հանդիպել ինչ ,,խոլերիկի,, ասես: Հենց այս կարգի մի երիտվաճառողուհու պահվածքն ի նկատի ունեմ, որ Վանաձորի բացօթյա առեւտրի կետում գնորդի հետ ,,բազարի,, ժամանակ անսպասելիորեն սկսեց հոխորտալ իրենից թերեւս կրկնակի տարիքով կնոջ վրա, ով հրաժարվել էր ապրանքը կշռելուց հետո վերցնել, իմանալով, որ այն մատնանշված գնով չի հաշվարկել վաճառողը, ու սպասում էր, որ ապրանքի գինը ետ վերադարձնի:Ի պատասխան՝վաճառողն սկսեց բղավել.,,Չեմ տալի, գնա ուրիշ տեղից առ, հարուր դրամի համար բազար են բացում,,: Ահա եւ ձեզ ,,բազեական,, նոր սերնդի դաստիարակություն. բազեի նման հարձակվել սպառողի վրա միայն նրա համար, որ վերջինս իր իրավունքներն է փորձել պաշտպանել: Ապշեցուցիչը ոչ միայն խոսելու տոնն էր, որ կարող էր դիմացինին սթեսի հասցնել, ոչ միայն ծայրահեղ ամբարտավան վերաբերմունքը՝ գնորդի հանդեպ ու գումարը ետ չվերդարձնելու լկտի  պատրաստակամությունը, այլեւ՝ աբսուրդային տրամաբանությունն ու արհամարհական ռեպլիկը, որ արդեն սովորական է դարձել առեւտրի շատ կետերում ՝իրենց իրավունքները պաշտպանել փորձող գնորդների հանդեպ.,,100դրամի համար բազար են բացում,,:Մեկ հարցնող լինի՝եթե գնորդը 10 դրամ պակաս վճարի, դուք կտա՞ք ապրանքը, որ 100դրամը ,,մելկի բազար,, եք համարում,,:Ու այս մտածելակերպը դեռ ,,սովետի թվերից,, է գալիս. այն է՝որոշ առեւտրականների համար գնորդները 2 տիպի են՝ հիմարներ կամ ,,քցիպներ,,. եթե թույլ են տալիս, որ իրենց խաբեն, ուրեմն հիմար են, եթե թույլ չեն տալիս, ուրեմն ,,քցիպ,, են:Հերթական խախտումը, որին առնչվեցի մի վանաձորյան մի սուպերմարպետում, օգոստոսի վերջին էր. խանութի սառնարանային ցուցափեղքում մսամթերքի գինը 500դրամ էր մատնանշված, իսկ վաճառելիս աշխատողը պնդում էր, թե 600դրամ է, եւ երբ գնորդը մատնանշեց, որ սառնարանային պահարանում գինը նշված է 500դրամ, ու վեճին ստիպված մեկ այլ վաճառող խառնվեց, նոր ,,բարի կամքի դրսեւորում,,ցուցաբերեցին ՝ համաձայնելով, որ գինը 500դրամ է, ուղղակի ,,էժանացում,, են արել, բայց աշխատողը չի ,,իմացել,,:

ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ