четверг, 29 декабря 2016 г.
среда, 16 ноября 2016 г.
Ում՝,,արմատը հողումը,, ․ում՝,,տերեւն ու ցողունը,,
Հայաստանյան կայքերից մի քանիսն աշխատում են բացառապես ֆեյսբուքյան կամ բլոգային օգտատերերի գրառումների եւ նոթագրությունների արտատպմամբ։Ինչ խոսք, խոսքի ազատության սահմանների ընդլայնման եւ հասարակության խնդիրների տարածականության առումով՝դա դրական կարելի է համարել․ինչքան շատ մարդ կարդա այն, ինչն ավելի հաճախ տեղ չի գտնում թերթերում կամ համացանցի այլ տիրույթներում, հեռուստատեսույամբ՝այնքան լավ/եթե տվյալ մտքերի հեղինակ օգտատիրոջ հեղինակային իրավունքը չի խախտվում կամ յուրացվում․նման դեպքեր լինում են․անձամբ եմ կանխել նմանատիպ մի քանի ոտնձգություն/։Բայց խրախուսելի չէ, երբ որեւէ օգտատիրոջ գրառումը կամ նոթագրությունն արտատպվում է՝արտատպող կայքը սնուցող գովազդների ուղիղ ներքո կամ ՝հոդվածի մեջ վազացնելով գովազդներն ու դրա արդյունքում հոդվածը 2 մասի բաժանելով՝ինչը հարցի մի կողմն է/։Մյուս կողմից՝ընթերցողի կամ միգուցե նաեւ՝հարկայինի մոտ կարող է թյուր տպավորություն ստացվել, թե տվյալ գրառման կամ նոթագրության հեղինակը, ում հոդվածի տակ գովազդներ են ,,կռուտիտ անում,,՝այդ գովազդից անպայմանորեն ,,փայ ունի,,։Նման բան երեւի միայն Հայաստանում կլինի, որ ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ՝մարդկային ստեղծագործության, մտքի, ուղեղի դաժան շահագործում։Իսկ ՀՀ հեղինակային օրենքը, որ պարբերաբար տեղադրում եմ ֆեյբուքիս էջում, մատնանշում է, որ արտատպելը՝թեկուզ առանց հեղինակի թույլտվության, չի արգելվում, եթե այն շահույթ չի հետապնդում։Կայքի վերնագրի տակ եք գովազդ դնում՝հասկացանք, միգուցե՝միայն գովազդով է կայքը սնվում,բայց ինչու՞ ուրիշի հեղինակային հոդվածի, նոթագրության կամ գրառման տակ եք գովազդ տեղադրում, որի շնորհիվ տվյալ հեղինակը դառնում է ակամա ու անշահ գովազդակիր։
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
четверг, 10 ноября 2016 г.
понедельник, 17 октября 2016 г.
Առաստաղը վերեւից կաթում է՝մենք ենք ,,մեղավոր,,․ներքեում խոնավություն է քաշում՝էլի մենք ենք ,,մեղավոր,,
բա ապօրինաշինության հեղինակը հեչ մեղավոր չի՞․կենցաղային տրագեդիա՝մաս յոթերորդ
Եվ այսպես՝արդեն 3-րդ ամիսն է գնում, որ կենցաղային բարդ թնջուկի մեջ ենք հայտնվել․կաթոցներ՝ լոգարանի առաստաղից, որի խոնավություննն արդեն հասնում է ոչ միայն մեր բնակարանի առաստաղին,այլեւ՝ներքեւի հարկին։1972թվին կառուցված շենք, որի վրայով էլ 1988թվի երկրաշարժն է ազդել, ու 4-րդ եւ 5-րդ հարկերը նախատեսված էին քանդել, եթե անընդհատ քլունգների հարված կրի վերեւից, ներքեվից, կողքից, տակից, ջրատար խողովակների ապօրինի փոփոխություններ կատարեն, միջնապատի քանդում, վաննայի դիրքի տեղափոխություն, առաջին հարկերն էլ անընդհատ ձեռքից-ձեռք անցնեն ու ամեն սեփականատեր իր հերթին ճարտարապետական ձեւախեղումներ անի, ավելացրած՝գազատար խողովակների փոփոխությունը, հին խողովակների չպատճառաբանված փոփոխությունը նորերով/երբ որ առհասարակ վթարայնություն ունեցող շենքերում չէր կարելի նման փոփոխություններ կատարել՝առանց համապատասխան մասնագիտական եզրակացության/, էդ շենքի վիճակն ի՞նչ կլինի․առավել եւս այն բնակարաններում, որ պետական աջակցություն չեն ստացել ու վերջին նորոգումը եղել է 1989թվին՝Գորբաչովի տված փողերով/։
․․․Հոկտեմբերի 10-ին, համատիրության ներկայացուցիչների 2-րդ այցից հետո/որոնց մասին գրել եմ ֆեյսբուքյան հոդվածներում՝,,Կենցաղային տրագեդիա․ մաս չորրորդ,, եւ ,,հինգերորդ,,, ինչպես նաեւ՝,,Նոր էջ, նոր պայքար,,ֆեյսբուքյան հոդվածում/, ուղիղ 6 օր լիակատար հանգիստ վիճակ էր․ոչ մի կաթոց, անգամ՝վախենում էի այդ մասին գրել, որ հանկարծ ,,աչքով չտամ,,։Ենթադրվում էր, թե այդ ընթացքում վերեւում՝4-րդ հարկում, ինչ-որ կոսմետիկ միջամտություն է արվել, եթե կաթոցները դադարել էին, բայց՝մտածմունքներս երեւի թե սատանային հասան ու երեկ, կիրակի օրով կրկին սկսվեց ,,մանր անձրեւ,, տեղալ՝լոգարանի առաստաղից․այն պահից, երբ վերեւում լոգարանի հատվածն սկսեց գործի անցնել։Ահազանգին ի պատասխան՝վերեւից հավաստիացնում են, թե իրենք որեւէ նորոգում չեն արել՝համատիրության ներկայացուցիչների այցից հետո,բայց օգտագործել են լոգարանը։Ավելին՝,,Մեր մոտ եկան-նայեցին ու ասեցին, որ մեզնից չի կարա լինի,,-տեղեկացնում է վերեւի հարկի բնակչուհին։
Բա որ ասում էի՝,,Հանրապետականը,, որ ընտրվեց՝կարող է մեր առաստաղի կաթոցների մեղքը բարդվի հենց մեր առաստաղի վրա՜․․․/։
․․․,,Վերեւից,, մեր գլխին կաթում է՝մենք ենք ,,մեղավոր,, ներքեւում խոնավություն է սկսվում՝էլի մենք ենք ,,մեղավոր,,․ու հիշում ես հայտնի պատմությունը․,,բա գողը հեչ մեղավոր չի՞,,։Բա 2010թվին բնակարանում կառուցվածքային չարեփոխումներ կատարած անձը, որին այդ ժամանակ քաղաքապետարանը տուգանեց ինքնագլխության համար, հեչ մեղավոր չի՞․․․որ համատիրությունից գտնում են, որ պետք է մեր ՝առանց այդ էլ խախալտակված առաստաղը ,,քչքփորեն,, որ տենեն՝թե ինչն ինչոց է, իսկ երբ հարցը վերաբերվում է վերեւինին/որ ոստիկան է/նրանից զգուշորեն հետաքրքրվում են, թե կարելի՞ է արդյոք քանդել նրա կաֆելային հատվածը, եթե պարզվի, որ մեղքը իրենցից է։Հարց ․էդ ո՞նց է, որ 2013թվին ներքեւի հարկի բնակչի ստիպմամբ մեր կաֆելային հատվածը քանդեցին ու նորով փոխարինեցին, կասկածելով, թե ներքեւի խոնավության պատճառը մեր բաղնիքային հատվածից է,բայց երբ հարցը վերեւինին է վերաբերվում՝ արդեն մեղադրանքի ու փոխհատուցման սլաքը թեքվում է մեր ուղղությամբ։
Արդեն լուրջ կասկաներ ունեմ,որ սա լավ կազմակերպված սադրանք է՝ընդդեմ իմ համացանցային գործունեության․կենցաղային խնդիրների մեջ ներգրավելու նպատակով․առավել եւս՝որ վերջերս ֆեյսբուքում կոչ եմ արել չմուծել կոմունալ վարձերն այնքան ժամանակ, քանի դեռ երկիրը կողոպտած պաշտոնյաների գողոնը չի վերադարձվել, հոկտեմբերի 2-ին Վանաձորում կայացած ՏԻՄ ընտրությունների առթիվ պարբերաբար հիշատակում եմ, որ ընտրացուցակներում առկա ընտրողների թիվն ավելի մեծ է եղել՝96հազար, քան՝բնակիչների պաշտոնական թիվը՝82 հազար ․ իսկ նոր ձեւավորված ավագանու ընդդիմադիր թեւի կողմից բոյկոտի ենթարկելու մասին նյութերն էլ ,,լայքում,, եմ ու անգամ մակագրում՝պայքար, պայքար մինչեւ վերջ։Իսկ մեր երկրում կարող են պատժվել անգամ ,,լայքելու,, համար․պարզապես՝պատժի ձեւերն են տարբեր․մեր դեպքում ընտրվել է սոցիալական ճնշման ու կենցաղային ահաբեկման տարբերակը՝արդեն 17 տարի շարունակ՝իմ լրագրողական գործունեության ու քաղաքացիական ակտիվ կեցվածքի համար, ու այդ պայքարը ժամանակ առ ժամանակ ընդհատակ է մտնում, ժամանակ առ ժամանակ թեժացվում։
․․․,,Իրենք երեւի գիտեն, ինչից ա, ինչ-որ պրոբլեմ կա՝կիսատ են վերացնում,,-կենցաղային այս խնդրի մասին կարծիք է հայտնում մեկը։Հետեւաբար՝ուրեմն գիտեն էլ,թե ինչպես անեն, որ ներքեւում անհարմարություններ ստեղծվեն․միգուցե՝ինչ-ինչ ուժերի ,,դաբրոյով,,/որոնք երեւի գաղտնի հրահանգ են տվել ,,՝էնքան զզվացնեն,,՝մինչեւ ,,քաղաքից գլուխ առնեն՝գնան,,/։
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
четверг, 29 сентября 2016 г.
Վանաձորը՝միտինգախեղդ վիճակում, ժողովուրդը՝քաղաքական դեգերումների մեջ
Ինչ Վանաձորի ավագանու քարոզչությունն սկսվել է, մեկ՝պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանի գլխավորած ,,Լուսավոր Հայաստան,, կուսակցության հանրահավաքին եմ մասնակցել, մեկ էլ երեկ՝ՀԱԿ-ի հանրահավաքին գնացի։Առհասարակ երեկ Վանաձորը միտինգախեղդ վիճակում էր։ ,,Լաչինի միջանցք,,կոչվող բացօթյա առեւտրի վայրում կեսօրին ,,Օրինացն,, էր կենտրոնական շուկայի մուտքի առջե միտինգ անում՝ՕԵԿ-ական պատգամավորների մասնակցությամբ/ժամանակի սղության պատճառով հասցրի միայն ,,որսալ,, այն, որ կոչ էին անում կաշառք չվերցնել, քանի որ ,,5000դրամը 3 տարվա հարց չի լուծում,, ու մեկ էլ՝ավանդական հակաքարոզչության մի հատվածի ականջալուր եղա՝ընդդեմ հարկային կեղեքիչ քաղաքականության։Ավելի վաղ էլ՝ՀԱԿ-ի մեքենաներն էին բարձրախոսով փողոցում ծանուցում, որ ,,Արցախ,, պուրակում հանրահավաք է հրավիրվում ժամը 17-ին՝ընդդեմ ,,հանցագործ,, կուսակցության/,,Թե ինչ անեն որ կատվեն՝մի հնարքով ազատվեն,,/։Իսկ մինչ ՀԱԿ-ի հանրահավաքի սկսվելը,, ,,Արցախ,, պուրակում ազգային կենդանի երաժշտության հնչյունների ներքո՝պուրակի կողքով խրոխտ քայլերով անցնում էր ԲՀԿ-ի երթը՝պատգամավոր Մելքումյանի մասնակցությամբ․սպիտակ դրոշներն առած՝ուղեվորվում էին Թատերական հրապարակ, որտեղ նույն ժամին նշանակված էր ԲՀԿ հանրահավաքը։Հիմա թե նրանից էր, որ ,,Արցախ,, պուրակն ինձ հոգեհարազատ էր, թե ՀԱԿ-ն էր հոգեհարազատ․․․մի խոսքով՝առանց երկմտելու՝ նախընտրեցի ՀԱԿ-ի հանրահավաքը։
Ամենահին ՀՀՇ-ականներից ՀԱԿպատգամավոր Արամ Մանուկյանը՝ծնունդով վանաձորցի ու ՎՊՄԻ շրջանավարտ, շատ էր նեղված ժողովրդի սոցիալական ծանր վիճակից, ու բնակչության պակասելուց, բնակչության ոգին կոտրված տեսնելուց․․․Բայց՝հույսն այն 24հազար վանաձորյան ձայներն էին, որ գնացել են սահմանադրական բարեփոխումներին ,,ոչ,, ասելուն, ու այդ ձայները կարող է ընդդիմությանը/իսկ այդպիսին՝ՀԱԿ-ը միայն իրենց կուսակցությանն է տեսնում/սատար կանգնեն՝հոկտեմբերի 2-ին կայանալիք ավագանու ընտրության հարցում։Նաեւ դատապարտեց քաղաքապետ Սամվել Դարբինյանին, որ ,,լավ ասֆալտ ա փռում, բայց քաղաքը լատոկների մեջ է,,։/Ի դեպ, ՀԱԿ ավագանու քարոզչհահոլովակում որպես իշխանության դեմ սեւ ,,փիար,,՝հենց լատոկն է օգտագործվել, որի մեջ ,,ճլմփում,, է ավտոմեքենան/Վանաձորի անունը պետք ,,Լատոկաշեն,, փոխվի․,,Լատոկաշեն,, ,,Ապօրինաշեն,,Գ․Հ․/։Նաեւ հիշատակեց մի իրական զավեշտական դեպք, երբ ,,գրագետ,, քաղաքապետարանում պատից կախված է եղել շենքերի ասֆալտապատման ցուցակը, ու այնտեղ գրված է եղել, որ Վանաձոր քաղաքում ասֆալտապատումը կիրականացվի ամսի 30-ին, 31-ին, 32-ին․․․։Թե Արամ Մանուկյանը, թե ՀԱԿ պատգամավոր, Գալուստ Սահակյանի համար ամենաթունդ հակառակորդ Լեւոն Զուրաբյանը՝ներկայացրին Վանաձորի ավագանու առաջին համարին՝90-ականների քաղխորհրդի նախկին պաշտոնյաներից Ռուբիկ Ոսկանյանին, ով նույնպես ելույթ ունեցավ։
Հանրահավաքին փայլուն հռետորաբանությամբ ելույթ ունեցավ նաեւ մանկութան ու երիտասարդության տարիները Կիրովականում անցկացրած, այժմ երեվանաբնակ Վահան Վարդապետյանը՝մասնագիտությամբ բժիշկ, կլինիկայի հիմնադիր,ով մշտապես մասնակցում է ՀԱԿ հանրահավաքներին՝ավեդլի քան 8 տարի/իսկ մինչ ՀԱԿ ստեղծվելը երբեմնի ընդդիմադիր ,,Հանրապետություն,, կուսակցության շարքերում էր/։Նա հպարտությամբ նշեց եւ ՀԱԿ առաջնորդ Լեւոն տեր-Պետրոսյանի անունը, ում գլխավորած կուսակցության մաս է կազմում, չմոռացավ նաեւ իր կիրովականյան արմատների մասին խոսել ու հպարտանալ երբեմնի շեն քաղաքի ավանդույթներով, իր ավարտած թիվ 3 դպրոցի ու նրա տված կրթության մասին էլ խոսեց առանձնակի դրվատանքով։
Հանրահավաքի ընթացքում պարզեցինք, որ ՀԱԿ Լոռու կազմակերպության ղեկավար Աշոտ Մանուկյանը չի առաջադրվել ավագանու ցուցակում, որովհետեւ նախընտրել է ընտրական հանձնաժողովում լինել․նմանապես՝ՀԱԿ համակարգող Գոհար Սարդարյանը, որ 2012թ․ավագնու թեկնածուների ցուցակում կար՝ի թիվս ՀԱԿ այլ անդամների, բայց այս անգամ չէր առաջադրվել։,,Ինչ-որ մեկը բա չլինե՞ր հանձնաժողովներում, հսկեր․․․,,-մեր հետ զրույցում պարզաբանեց Գոհար Սարդարյանը։Նաեւ մատնանշեց, որ ավագանու թեկնածուները գրագետ ,կիրթ մարդիկ են, ոչնչով չարատավորված։
Զրուցեցինք նաեւ նախկին դաշնակցական, ՀԱԿ ավագանու ցուցակի առաջին տասնյակն զբաղեցնող վանաձորցի պատմաբան Ռոբերտ Եղյանի հետ։Պարզվեց, վերջինս դաշնակցությունից հեռացվել է դեռ 1996թ․բայց՝20 տարվա ընթացքում ,,ոչ մի անգամ ոչ մի վատ բան չեմ ասել իրենց հասցեին,,։Իսկ ինչու՞ է հեռացվել՝հարցիս, պարզաբանեց,որ սկզբունքային տարաձայնության համար/չի ցանկացել սատարել ինչ-որ մեկին՝ընտրությունների ընթացքում/։Բայց հպարտությամբ նշեց, որ հոգով, էությամբ մնում է որպես դաշնակցական, ազգային գաղափարախոսության նվիրյալ։Իսկ իր ելույթի ընթացքում Եղյանը հարթակից դատապարտեց իշխանությանը՝Վանաձորի քիմգործարանն աշխատեցնելու առթիվ պարբերական խոստումները չկատարելու համար։
Հանրահավաքին ներկա էին միջին եւ ավագ սերնդի վանաձորցիներ//որոնց թվում՝հին ԱԻՄ-ական, զոհված ազատամարտիկ Սոս Նալղռանյանի քույրը՝մանկավարժ Սոնյա Նալղռանյանը, ղարաբաղյան ակունքներին մոտ կանգնած նկարիչ, երջանկահիշատակ Վանիկ Մանուկյանի կինը՝մանկավարժ Սոֆյա Քալանթարյանը։Հանրահավաքի ընթացքում Արամ Մանուկյանը հարթակից կապ հաստատեց Մոսկվայում գտնվող, հին կիրովականցի, աշխարհահռչակ բռնցքամարտիկ Սամսոն Խաչատրյանի հետ եւ փոխանցեց վերջինիս ողջույնները։
Երբ հեռուստահաղորդավարներից մեկը՝կարծիքներ հավաքող, հետաքրքրվեց, թե ի՞նչ կարծիքի եմ ՀԱԿ կուսակցության մասին, պատասխանեցի․,,Հին կուսակցություն է,ՀՀՇ-ի կորիզի վրա ստեղծված, ու ես իրենց շատ հարգում եմ,,։Հարկ է նկատել, որ ինչքան էլ փորձ է արվել ՀԱԿ-ի հիմքը դարձնել այլ կուսակցություն/օրինակ՝ՀԺԿ-ն/,Վանաձորի պարագայում դա չի ստացվել, կուսակցության կորիզը մնացել է ՀՀՇ-ն։Երբ 2008 թե 2009թվին ,,ժամանակ-երեւվան,, երբեմնի ընդդիմադիր թերթից հրահանգ ստացա, ,,ՀԱԿ գրասենյակներով անցնել ու հառկապես կենտրոնանալ ՀԺԿ-ի վրա, ու ես էլ նշեց, որ այստեղ միայն ՀՀՇ-ի գրասենյակն է գործում, քանի որ ՀԺԿ-ն վաղուց փակվել է, այդ առթիվ ուղարկված նյութը չտպագրվեց․,,Եսիմ խի,,։
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
понедельник, 26 сентября 2016 г.
Ով ապօրինաշինություն անի, ումից բողոքեն
Կենցաղային տրագեդիա՝մաս երրորդ
Մինչ ես մտածում էի, թե երբ են նոր ՏԻՄ-եր ձեվավորվելու, որ դիմեմ լոգարանի ուղղությամբ առաստաղի պարբերական կաթոցների պատճառն իմանալու եւ կանխելու նպատակով, շաբաթն ուրբաթից շուտ եկավ:Այսօր ,,գույժ,, ստացա, որ ներքեւում՝2-րդ հարկում տարիներ շարունակ չբնակվող հարեւանի էլ...սենյակի պատն է խոնավացել.44տարվա շենք, վրայով 27տարի առաջ երկրաշարժ անցած, ջրատար համակարգը խախալտակված, տեղ-տեղ էլ խողովակաշարերն անհաջող փոխված ու առանց մասնագիտական ստուգման միացրած.արի ու իմացիր,թե ում մոտ ինչն է ինչի պատճառ դարձել/մանավանդ, որ 2-րդ եւ 4-րդ հարկերը լոգարանում կամայական շինարարական ձեւափոխություններ են կատարել՝վաննայի ու խողովակաշարերի դիրքերի փոփոխություն, որի համար նրանցից մեկին, որքան հայտնի է՝տուգանքի են ենթարկել, ինչը հազիվ թե մխիթարի փոփոխության հետեւանքներից տուժողներին:Իսկ տուժողներից մեկն էլ 3-րդ հարկի բնակիչներն են/այսինքն՝մենք/:Հիմա, պարզվում է, երրրորդ տուժող է կրկին հայտնվել՝2 տարվա լռությունից հետո/Հիշեցնեմ, որ 2 տարի առաջ, երբ վերին հարկում ջրատար համակարգը փոխվեց՝ներառելով նաեւ նույն ուղղությամբ բոլոր հարկերը, այն ժամանակ էլ կաթոցներ սկսվեցին, ինչը վերացվեց:Բայց՝հետեւանքներն արդեն իրենցն արել էին՝երկրորդ հարկի անբնակիչ բնակարանում:Այն ժամանակ երկրորդ հարկի բնակիչը, արտերկրից ժամանակավոր վերադառնալուց հետո, պնդում էր, թե իր մոտ հոսքի պատճառը մեր լոգարանի անսարքությունն է, եւ նրա պնդմամբ՝ստիպված եղանք փոխել լոգարանի ջրատար խողովակները՝իր միջոցներով.ընդ որում՝առաջին անգամ սխալ միացում էին արել բանվորները եւ ստիպված եղան կրկին փոխել՝երկրորդ անգամ:Հետեւաբար՝պատճառն առնվազն այս անգամ չի կարող ՝լոգարանի ,,անսարքությունը,, լինել, ու հետաքրքիր է, թե հիմա? ինչն են պատճառաբանելու.ավելի շուտ՝շենքի կապիտալ խողովակի կամ տանիքների մաշվածության հետեւանք կարող է լինել, քանի որ վերջերս մեր մոտ կաթոցներ նկատվեցին նաեւ այն ժամանակ...երբ ջուրն անջատված էր, բայց նախորդ գիշերը հորդառատ անձրեւ էր եկել:Կարճ ասած՝4-րդ հարկից 3-րդն է տուժել, հետո էլ հերթն իներցիայով հասել է 2-րդին.ջուր է, իսկ ջրի համար ճանապարհը շատ հեշտ է հարթվում՝եթե ինչ-որ տեղ ինչ-որ բան սխալ է միացված կամ մի տեղ մի բան քանդվել է:
...Ի՜նչ լավ է , չէ. տարիներ շարունակ բնակարանն անտեր են թողնում, իրենք գնում արտերկրում բնակվում, հետո 2-3 տարին մեկ հեռահար ,,կրակոցներ,, ուղարկում, թե իրենց բնակարանը տուժել է:Տարօրինակ պատահականությամբ՝այդ բողոքները կամ ընտրությունից ընտրություն են լինում/երբ ՏԻՄ-երը հետաքրքրվում են բացակա բնակիչներով՝թերեւս որպես ընտրական ձայն օգտագործելու նպատակով/, կամ՝երբ որ ՏԻՄ-երի դեմ որեւէ անհաճո հրապարակում է հայտնվում իմ կողմից բլոգում կամ ֆեյսբուքում:Մի խոսքով,արդեն երկրորդ ամիսն է, մեր լոգարանի առաստաղն է պարբերական կաթկթում՝երբ վերեւում ջրատար համակարգը գործի է դրվում, իսկ այսօր հանկարծ պարզվեց, որ ներքեւում ավելի մեծ աղետ է.իբր:,,Հենց դեմներն իրենց չսիրած մարդիկ են լինում՝հարեւանային կռիվներ են հրահրում,,-նկատում է այս կարգի ,,օյիններից,, տուժած մեկն ու գանգատվում շենքերի անմխիթար վիճակից:Նշեմ, որ վթարայնության արդյունքում արդեն սկսել են պատերը խոնավություն շնչել, իսկ սենյակների տարբեր հատվածներում առաստաղին արդեն ուրվագծվում են պանելները:Եվ ով է մեղավո*ր.առաջին հերթին՝պետությունը, որ բնակարնները սեփականաշնորհելուց հետո ձեռքերը լվացել է ու ասում է՝,,դուք եք ձեր գլխի տերը,,:Իսկ պետական հիմնարկները 3 տարին մեկ նորոգում են պետական գումարներով:Ի վերջո, ինչքան կարելի է բնակչությանը մշտական կենցաղային տեռորի պայմաններում պահել ու միջհարեւանական լարված իրավիճակն օգտագործել՝ սեփական քաղաքական նպատակների համար:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
пятница, 23 сентября 2016 г.
Կարեւորը՝թեկնածուների մարդկային տեսակն է ու նախընտրական ծրագիրը
Էս ժողովուրդն էլ էնքան հետաքրքիր է՝էլ չասելու:Քաղաքապետի ու ավագանու թեկնածուների պահով մեկ էլ տեսար՝,,Բա էսինչի կռիշն,իմացած ըլնես՝Միշիկն ա,,.../Ու ասողն էլ Հանրապետականի թեկնածուին է կողմ.այ քեզ բա՜ն...,,փեսի,, կուսակցությանը դեմ են, ,,աներոջ,, կուսակցությանը՝կողմ.../:
Կամ էլ՝,,Էսինչ թեկնածուն եվրոպական պռոյեկտ ա,, կամ՝,,ամերիկյան//եթե ասողը ծայրահեղ ռուսամետ է, կարող է ,,Ամերիկայի շուն,, էլ համարել՝վարկաբեկելու նպատակով, չմտածելով, որ էդ Ամերիկան է էսօր շատերին պահում Հայաստանում, որ որպես մարդ՝դեռ գոյություն են պահպանում/:
Կամ՝ընդդիմադիր համարվելու մի ,,պայման,, է այն, թե ով՝ինչքան է երկրի ,,վոժդին,, հայհոյել կամ բղավել ՝,,Սերժիկ, հեռացիր,,:Այեզ բա՜ն...կարող է մի 1000անգամ բղավեն ,,Սերժիկ, հեռացիր,, բայց գործելակերպով իշխանության ջաղացին ջուր լցնեն:Մեկ էլ տեսար՝մի անկապ մեկը, որին մի 5 մարդ հազիվ է ճանաչում, դատարկ հարթակ տենելով՝բարձրանում է վրան ու սկսում անկապ ճղճղալ, հրահրել...Ու էս կարգի անկապ ճղճղացողները շատ ձեռնտու են իշխանություններին, որովհետեւ նրանք չեն բացատրում կամ համոզում, թե ինչու պետք է ,,ռեժիմը հեռանա,, այլ պարզապես՝ասում են ու փախչում:Կարճ ասած՝,,մուտիտներ,, են անում՝դատարկ հարթակ տեսնելով ու մեկ էլ տեսար՝որեւէ իրական կամ կեղծ ընդիմության ,,շվաքի, տակ հայտնվեիցն ու սկսեցին գործուն երազել՝Ազգային Ժողով թռնելու մասին:Հետո էլ, թե որ Աստված հաջողեց ու ընտրվեցին՝կարող է մի լավ թքեն իրենց պատգամավոր դարձրած կուսակցության երեսին ու պինդ ու պինդ կանգնեն իշխանության կողքին:
...Կարեւորը՝թեկնածուների կերպարն է.բարոյակամային, մարդկային տեսանկյունից, հոգեբանական կերտվածքը /հզոր առյուծ է, թե նենգ բորենի, հպարտ արծիվ է, թե լեշ սիրող գիշանգղ.../, կրթական մակարդակը, ինտելեկտը, կեցվածքը...հետո՝նախընտրական ծրագիրը.ինչպես եւ ինչից է պատրաստվում սկսել:Թե չէ ով ում մարդն է, ով ում ինչքան հայհոյեց...2003թվի նախագահական ու Ազգային Ժողովի ընտրություններում իշխանությանն ամենախիստ ու վարկաբեկիչ գնահատական տվողները, պախարակողներն այսօր որտեղ ե՜ն...այդ նույն իշխանության կողքին, մեջքին կամ ուսերին... Պարզ է, որ ինչ-որ մեկը նախընտրական ծախսերը հոգում է, մի քիչ էլ իրենք՝թեկնածուներն են ներդնում անում/հո ձեռքները չոր քարի տակ չէ/, բայց կարեւորը՝նպատակային ծախսեր լինեն:Հիմա որքանով է նպատակային, որ Վանաձորի կենտրոնական փողոցներում թեկնածուներից ոմանց մեծադիր գովազդային վահանակներն են տեղադրված, որոնց վրա ահռելի գումարներ են ծախսվել, մինչդեռ կարելի էր նախընտրական ծրագիրը բաժանել բնակիչներին/ոմանք , ի դեպ, բաժանել են՝որոշ թաղամասերում/:
Արդեն 3 ծրագիր եմ ուսումնասիրել/բացի ՀՀԿ-ից, որին դեռ չեմ հանդիպել, քանի որ սրանք շատ ինքնավստահ են ու իրենց ծրագրեը բնակչությանը ջանք էլ չեն թափում հասցնել, ու ամենուր, անգամ՝հեռուստատեսությամբ, հայտարարում են, որ իրենց հաղթանակն ապահովված է/. բայց ոչ մեկում դեռ չեմ հանդիպել կենտրոնացված ջեռուցման վերաբերյալ/ՀՀԿ-ի էլ բանավոր ելույթներում չեմ հանդիպել՝հեռուստատեսությամբ ցուցադրվող/,մինչդեռ այն ամենամատչելի ու ապահով ջեռուցումն է ՝գազի ու էլեկտրաէներգիայի հետ համեմատած:Երեւի թեկնածուները հույս չունեն, որ ի վիճակի են այդ ծրագիրն իրականացնել.իսկ մինչեւ 90-ականները ՝բնակարանները դեռ ջեռուցվում էին:Ճիշտ է, բնակարանների մեծ մասից վաղուց հավաքվել են մարտկոցները, բայց՝ցանկության դեպքում կարելի էր նոր,ավելի որակյալ մարտկոցներով ապահովել բնակչությանը:ՋԷԿ-ը պարապուրդի է մատնված ու ասես դիտմամաբ սնանկացում է գնում, իսկ բնակիչները ձմռանը տներում սառչում են՝արդեն 20 տարուց ավելի/ասում են, մարզային նախկին իշխանությունների օրոք ՋԷԿ-ի խողովակները թալանվել են/:Ամեն դեպքում ՝հնարավոր է բնակչության կենտրոնացված ջեռուցումը, որն , ի դեպ, ոչ միայն Ռուսաստանում է կիրառվում /ավելի ճիշտ՝կիրառումից չի հանվել ՍՍՀՄ փլուզումից հետո/,այլեւ՝Երեւանի որոշ թաղամասերում, քանի որ այնտեղ համատիրություններն իրենց դերում են եղել, այլ ոչ թե՝բնակչությունից միայն անկապ վարձեր կորզել՝չմատուցած ծառայության դիմաց:Եթե համայնքապատկան կառույցները, մանկապարտեզները, հիմնարկները ջեռուցվում են լոկալ կաթսայատների միջոցով, բնակչությանն էլ կարելի էր այդ ծառայությունը մատուցել:Իսկ առայժմ ձմռան շեմին,շարունակում է ծառերի ,,հերն անիծվել,, ՝որպես վառելափայտ:
Մի կետ էլ չեմ նկատել թեկնածուների ծրագրերում.կենցաղի տան վերականգնում՝բազմապրոֆիլ ծառայություններով:Մայրաքաղաքում անգամ կենցաղային շտապօգնություն կա, որ մարդիկ անհրաժեշտության դեպքում, անկախ օրվա ժամից՝իմանան, թե ինչի համար ում զանգեն, իսկ Վանաձորում մի հասարակ կենցաղի տուն էլ չկա, մինչդեռ տարբեր մասնագետներ պարապուրդի են մատնված կամ՝ստվերային ծառայություններ են մատուցում, որոնցից օգտվելու համար պետք է օրեր կորցնես:Իսկ այդ աշխատանքները կարելի էր կազմակերպել կենտրոնական հանրախանութում:Որեւէ ավագանի կարծես թե չի էլ հետաքրքրվել, թե ինչու է 90 տոկոսով անգործության մատնված կենտրոնական հանրախանութի եռահարկ շենքը, որտեղ կենցաղ սպասարկման ծառայություն հիշեցնող օբյեկտներից մի ժամագործի փոքր տարածք է մնացել, մի նորոգում կատարող վարպետ՝սահմանափակ հնարավորություններով:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
вторник, 13 сентября 2016 г.
Ու բացվում է առավոտը․․․առաստաղից կաթոցով․․․
Վթարային շենքերը մի օր փուլ են գալու բնակիչների գլխին․կենցաղային տրագհեդիա՝մաս երկրորդ
Ֆաշիստները ո՞նց էին պատերազմի ժամանակ սովետական գերիներին գցում մի սենյակ, ու ջրի դանդաղ կաթոցներով՝,,ներվերն ուտում,,․որ խոստովանեն, թե որտեղ են պարտիզանները։Այ էս կարգի կոնցլագերային պայմաններում ենք հայտնվում ժամանակ առ ժամանակ, իսկ վերջերս՝հաճախակի, քանի որ երկրաշարժից հետո վթարային համարվող շենքը՝Կ․Դեմիրճյան 26 հասցեում, որի վերին 4-րդ եւ 5-րդ հարկերը հաստատված էին որպես բնակության համար ոչ պիտանի, օր չկա՝որ ,,բռնության,, չենթարկվի․նախկինում կանանց կոնսուլտացիային պատկանող, բայց հետո՝Լոռու նախկին մարզպետ Քոչինյանի թեթեւ ձեռքով օտարված տարածքի մի որեւէ ,,բունուճի,, հերթական սեփականատիրոջ կամ վարձակալի կողմից․վերջին 15-16 տարում՝երեւի մի 10 սեփականատիրոջ ու վարձակալի ձեռքով է անցել, ու ամեն անգամ՝տիրոջ ճաշակին, նախասիրությանն ու փողի քսակին հարմարեցվել։Մի օր հացի փուռ է դարձել՝ծխնելույզը կտուրին թառեցրած /ու բնակարանները ծխով լցրած/, մի օր՝ծխնելույզը հանվել է ու մի այլ օբյեկտ դարձել․․․իսկ ամեն մի ճարտարապետական ձեւափոխում՝վտանգավոր հետեւանքներ է ունենում շենքի ամրության համար։Ըստ այդմ,հակված եմ կարծելու, թե լոգարանի հատվածում առաստաղի հերթական ու արդեն վերջնական ու անվերահսկելի կաթոցներն սկսվեցին՝1-2 ամիս առաջ շենքի ստորին հատվածներում ,,դռելային,, դղրդոցներից հետո, ինչն էլ առիթ հանդիսացավ, որ գցես բռնես՝կաթոցի պատճառը վերեւից է՞, թե՞՝ ներքեւից։ ,,Վերեւն,, ասում է՝,,Մեզանից չի,,։Չէ՞ որ վթարային, երկրաշարժից հետո չամրացված շենքի համար քլունգի մի հուժկու հարվածն էլ է հերիք, որ ջրատար համակարգում խախտումներ սկսվեն, խողովակների դիրքը փոխվի, ցեմենտը տեղ-տեղ ճաքի, ու դա էլ բավական է, որ ջուրն սկսի ապօրինի ելքեր որոնել։Եվ ամեն Աստծո օր/ ջրատար խոսովակների ,,աշխատանքն,, սկսվելու պահից/՝սկսվում է լոգարանի անկյունային հատվածներում ջրի կաթոցներով․տեւական ընդմիջումներով ընթացող, մինչեւ՝ուշ գիշեր․ավելացրած՝ջրի խողովակների մշտական անկապ կաթոցները/։Մարդ ես՝դիմացի։Ասեմ ձեզ, որ քաղաքի շատ բնակարաններ այս եւ այլ կամ ավելի վատ կարգի վիճակում են․իսկ պետությունն առնվազն միջոցներ չի հատկացնում/ծայրահեղ դեպքում՝ԽՍՀՄ ավանդներից՝բանկերում ,,սառեցված,,/, որ բնակիչներն իրենց ուժերով գոնե կոսմետիկ նորոգումներ անեն։Էլ չենք խոսում՝պետական միջոցներով նորոգելու մասին, որ սահմանափակվում է միայն շենքերի տանիքների շիֆերափոխմամբ․այն էլ՝ոչ բոլորին հասանելի, ու որի համար հաճախ էլ բնակիչների զույգ ոտքը մի կոշիկն են դնում, որ իրենք էլ մասնակցություն ունենան տանիքների նորոգմանը։Ու շենքերը ,,մանրից,, վարի են գնում․էլի ,,օղորմի,, Գորբաչովի հանգուցյալներին, որ երկրաշարժից հետո մարդկանց գումարներ հատկացրեց՝բնակարանների նորոգման համար, ու ոմանք հասցրին լավ-վատ մի կերպ նորոգումներ անել/թեպետ՝ ոմանց գումարները սառեցվելով՝ փոշիացան, քանի որ բանկերում թողեցին/։Բայց արդեն 25 տարի է անցել, իսկ այդ ընթացքում, սկսած՝2000թվից, պետական հիմնարկները երեք տարին մեկ՝անընդհատ նորոգում են պետական ու վարկային, դրամաշնորհային միջոցներով, անգամ նոր գերատեսչական շենքեր կառուցում/արդարադատության համակարգին պատկանող մի կառույց էլ ոչ միայն փառահեղ նորոգվեց, այլեւ շենքի ճակատային մասին մի հսկա բրոնզաձեւյլ արձան է տեղադրվել՝հիշեցնելով ,,բոշի յուղի շատացման,, վերաբերյալ հայտնի անեկդոտը/։Իսկ բնակելի շենքերը հայտնվել են Մուրացանի ժամանակվա Չիբուխլուի կարգավիճակում, սպասելով մի որեւէ առաքյալի կողմից փրկվելուն։
,,Անգամ միջոցներ չունենք, որ գոնե մի թեթեւ թարմացնենք տները, գոնե հատակը ներկենք,,-իրավացիորեն դժգոհում է Բանյո փողոցի վթարային շենքերից մեկի մի բնակիչ, ու նրա նման՝էլի շատերը։Իսկ հեռուստատեսությամբ պարբերաբար ներկայացվում են վթարային կամ վթարային դարձող շենքերի բնակիչների բողոքները՝շենքերի վատ կամ վատթարագույն վիճակից՝դրանից բխող հետեւանքներով․լսո՞ղն ով է․տեր չկա, տիրական չկա։
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
понедельник, 5 сентября 2016 г.
Վանաձոր-Բագրատաշեն ,,դարի կառույցի,, շինարարությունը վերջապես տեղաշարժվելու նշաններ է ցույց տալիս
Երեկ տեղեկություն ստացանք, որ Վանաձոր-Բագրատաշեն ավտոճանապարհի շինարարությունը, որն իր մեջ ներառում է նաեւ մայրուղու վրա,Ձորագէսում նոր կամրջի կառուցումը՝հնի պահպանմամբ, ինչպես՝նաեւ 2 թունելների նորոգումը, ի վերջո, ընթացքի մեջ է:Այդ առթիվ նախատեսված է 6 ամսով փակել ճանապարհի մի հատվածը եւ, մասնավորապես՝Թումանյան կայարան-Ձորագէս 2 թունելները՝աղետալի վիճակում գտնվող:Թերեւս, վարչապետի՝մոտ 2 շաբաթ առաջ Լոռու մարզ կատարած այցն ու տրանսպորտի նախարարին տված հանձնարարականն ու միջամտությունը՝ձգձգվող ծրագրին, արդյունք են տվել/Երեւի հիշեցվել է, որ ձմեռը յոթ սարի ետեւում չէ, իսկ դուք ,,հլա նոր եք ցրցամ տվել, թե որ կարեք,,/:Բնականաբար, այս ընթացքում Վանաձոր-Ալավերդի ավտոերթուղին փոփոխության կենթարկվի:Ըստ տեղեկությունների, ավտճանապարհի մասնակի փակման առնչությամբ, ուղեւորների ու շինարարության մեջ ընդգրկված աշխատողների շահերից ելնելով՝նախատեսված է վերագործարկել Հարավ-կովկսյան երկաթուղուն պատկանող Գյումրի-Վանաձոր-Այրում գնացքը:Վատն այն է, սակայն, որ Ձորագէսի երկաթուղային կառամատույցն աղետալի վիճակում է՝տարիներ շարունակ անտերության մատնված լինելու եւ քայքայվելու, թալանվելու արդյունքում, եւ ուղեվորների համար բարձրանալ-իջնելը վտանգներով հղի է:Հուսանք, որ Հարավ-կովկասյան երկաթուղու տնօրինությունը բարեհաճություն կցուցաբերի եւ կնորոգի կառամատույցը:Եթե Թումանյան կայարանի կառամատույցը նորոգվում է՝երկաթուղու կողմից, ուրեմն՝ցանկության դեպքում կարելի է նաեւ Ձորագէսի կառամատույցը նորոգել, մանավանդ, որ Թումանյան կայարանի համեմատությամբ Ձորագէսն զգալի առավելություններ ունի եւ բնակչության թվաքանակով, եւ աշխատատեղերի ու մարդկանց զբաղվածության առումով.Ձորագէսում են գտնվում՝ ՀԷԿ-ը, միջազգային կարգի տուրիստական հյուրանոցը, դեռեւս գործող 8-ամյա դպրոցը՝2000թվին ՄԱԿ-ի գումարներով վերակառուցված:
...Հիշեցնենք, որ մոտ 10-15 տարի առաջ, տրանսպորտի նախկին նախարար Անդրանիկ Մանուկյանի օրոք, Համաշխարհային բանկի գումարներով ՀՀ կառամատույցների մի մասը նորոգվեց, իսկ մի մասը/այդ թվում՝Ձորագէսի կառամատույցը/ չնորոգվեց՝լուծարման պատճառաբանությամբ, քանի որ երկաթուղու նախկին տնօրինությունը գտել էր ,,ոչ նպատակային,,՝շահութաբերության առումով/արհամարհած ունենալով բնակչության շահը/:Անգամ հերթը հասել էր Սանահինի դեպոյի լուծարման ,,անհրաժեշտությանը,, ինչն էլ հանգեցրել էր դեպոյի աշխատողների բողոքի ցույցին եւ անգամ՝ Ազգային Ժողովի միջամտության անհրաժեշտություն էր զգացվել երկաթուղու նախկին/այն ժամանակ Շայդուլինն էր/ սեփականատիրոջ որոշումներին խառնվելու առթիվ:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
вторник, 2 августа 2016 г.
Գերամուր նյարդեր են պետք՝էս երկրում դիմանալու համար
Կենցաղային տրագեդիա՝մաս առաջին
Մեռանք էս երկրում վատամարդ դառնալով.ով՝որտեղ ասես՝քանդում-փորում է.մի օր տարածք են մեծացնում, մի օր՝փոքրացնում՝վթարային շենքերի հիմքերը խախտելով:Արթնացել եմ տհաճ անակնկալով.շենքը հերթական անգամ դղրդում է, դռդռում է, մի քիչ հետո մեկ էլ տեսնեմ՝բաղնիքային հատվածում առաստաղից կաթոցներ սկսվեցին, ու տհաճությամբ մտածեցի, որ 3-4 տարի առաջվա պատմությունը կրկնվում է, ու կարկուտը ծեծած տեղն է ծեծում:Ու չգիտես,թե ում՝ կամ ինչը պատճառ համարես.ներքեւի ,,քանդուքարափը,,... վերեւի լվացքը՞, թե՞՝ ջրի անպասելի ճնշման բարձրացումը...կամ բոլորը՝միասին:ժողովրդական ասացվածքն ասում է՝,,Արտը խախուտ, մհանեն՝կարկուտ,,. ինչից ասես՝կարող է վթար կամ վթարանպաստ վիճակ առաջանալ, ու չես էլ ուզում, թե նյարդերդ վտանգի ենթարկես, համատիրություն դիմես ու ասես՝,,Եկեք տեսեք թե ինչն ինչից է,,:Այս կարգի եւ էլ ավելի ծանր բողոքներ՝ողջ օրը հեռուստատեսւթյամբ ենք տեսնում:Իսկ շենքն իսկապես դառնում է վթարային.փողոցով ծանր բեռնատար կամ ,,ֆուռ,, անցնելիս հատակն ու լուսամուտի շրջանակները դղրդում են, շքամուտքի աստիճաններն են սկսել քայքայվել՝վաղուց ի վեր:Ինչքան ուզում է տանիքը նորոգեն՝պետական միջոցներով, դա փրկություն չէ:Այս պայմաններում գոնե աղետի գոտու բնակիչների ԽՍՀՄ ավանդները չեն վերադարձնում, որ մարդիկ կոսմետիկ նորոգումներ անեն՝27 տարի կապիտալ չվերանորոգված բնակարաններում:Մի խոսքով՝այս երկրում դիմանալու համար գերամուր նյարդեր են պետք:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
пятница, 29 июля 2016 г.
Հայտարարություն՝,,Անկումների սարսափից,,
Հայաստանում 37թվի շորշոփներից փրկվելու նպատակով, ստիպված եմ փնտրել արժանապատիվ աշխատանք՝սփյուռքահայ համայնքում, քանի որ տարիքս էն չի, թե ընդդիմության միտինգներին կարողանամ մշտապես մասնակցել /ոստիկանության հետ ձեռնամարտի կամ ըմբշամարտի բռնվելու համար էլ ֆիզիկական պատրաստվածություն անցնելու տարիքից դուրս եմ եկել/, քծնողական հատկություններ էլ չունեմ, թե կարողանամ մինչեւ թոշակի անցնելս, որից դեռ 7 տարի կա, համապատասխան աշխատանք գտնեմ պետական կամ այլ համակարգում, որ խիստ վերահսկվում է իշխող կուսակցության կամ նոմենկլատուրային ,,մտավորականության,, կողմից:Առողջ տրամաբանությունս էլ հուշում է, որ բարոյական իրավունք չունեմ գնամ ,,աղքատության նպաստ,, պահանջեմ ու ասեմ՝,,Ինձ նպաստ տվեք, որ էդ փողով կարողանամ իշխանություններին քննադատեմ կամ համակարգիչ առնեմ ու մի քիչ էլ պահեմ՝գոյությունս պահպանելու համար,,:Մարզպետի մոտ էլ որ հերթագրվեմ՝պետք է ,,թափուր աշխատատեղերի,, տեղը մատնացույց անի, որտեղ հայտնի է, թե ինչ վիճակ է տիրում:Իսկ թոշակի տարիքը Հայաստանում 1990-ականների կեսերից թե վերջերից /կարծեմ Բագրատյանի վարչապետության օրոք էր/,դարձրին 63-ը՝նախկին 55-ի փոխարեն, աշխատատեղերի կրճատմանը զուգահեռ, ինչն էլ նպաստեց աղքատության ավելացմանը՝երկրում, քանի որ 40-ից բարձրերն արդեն աշխատաշուկայում տեղ չունեին, թոշակն էլ կանանց համար 63-ն էր սահմանվել, գործազրկության նպաստն էլ տարիներ առաջ վերացրին՝ներկա իշխանությունների կողմից:
Ունեմ 20 տարվա լրագրողական եւ 14 տարվա վարչական աշխատանքի /որից մոտ 10-ը՝գրադարանային աշխատանքի/փորձ, ավարտել եմ գրասենյակի պետի կուրսեր՝դատարանում գործավար աշխատած ժամանակ,լրագրողական մանկավարժական գործունեության վերաբերյալ տեղեկանք-բնութագիր՝տրված 1989թ.Բելառուսում հայկական ժամանակավոր դպրոցի տնօրինության կողմից:Ավարտել եմ Կիրովականի մանկավարժական ինստիտուտի հայոց լեզվի եւ գրականության բաժինը՝1983թ.:Միաժամանակ ավարտել եմ երաժշտական յոթնամյա դպրոց:
...Բլոգային գործունեությանս 5 տարին լրացավ.ցավոք, այն համընկավ Վանաձորում հերթական ինտերնետ-ակումբի փակման հետ /2007թվից սկսած՝թվով առնվազն 11-րդը.ըստ իմ հաշվարկների/, ու ստիպված եմ մատչելի ծառայություններ մատուցող նոր ,,հենակետ,, որոնել եւ միաժամանակ մտածել ինտերնետից օգտվելու ֆինանսական աղբյուրների մասին, քանի որ անկախ ու անաչառ լրատվությունը Հայաստանում ոչ միայն չի խրախուսվում, այլեւ՝հետապնդվում է:Իմ եւ երջանկահիշատակ ծնողներիս / որոնք արտադրության երկարամյա աշխատողներ են եղել/խնայողությունները՝ԽՍՀՄ ավանդները, գտնվում են պատանդի վիճակում՝կառավարության ,,պահուստարաններում,, /այնպես, ինչպես ՀՀ հազարավոր քաղաքացիների՝ողջ եւ մահացած/:Իսկ ՀՀ քաղաքացին, եթե քաղաքացիական ակտիվ դիրքորոշում ունի, չի կարող ունենալ եկամտի կայուն աղբյուր:Այս ամենի հետ մեկտեղ, այլեւս անհնար է ամեն Աստծո օր ականատես լինել, թե ինչպես է պետական միջոցների թալանի, վարկերի ու դրամաշնոհների յուրացման ու մսխման հաշվին պարբերաբար ավելանում թալանով հարստացածների թիվը եւ դրան զուգահեռ՝պարբերաբար դատարկվում քաղաքդ ու երկիրդ՝վատ կառավարողների շնորհիվ, եւ ինչպես են պարբերաբար ավելանում շրջապատում բոմժերն ու մուրացիկները, աղբ քրքրողները, ու ոչ ոք երաշխիք ոչ ոք չունի, թե վաղն ինքը չի հայտնվելու այդ վիճակում, քանի որ ոչ նոմենկլատուրային, սկզբունքային մտավորականության բոլոր ,,օդերը,, փակված են այս երկրում. նրանք պետք է կամ համակերպվեն ստրուկի կարգավիճակին, կամ՝ արտագաղթեն, կամ ֆիզիկապես ոչնչանան՝զրկվելով եկամտի աղբյուրներից՝միաժամանակ սպառելով իրենց խնայողությունները:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
1995թվից՝լրագրող, 2011թվից՝բլոգեր, 2014թվից՝բանաստեղծ
www.azatankakh.blogspot.com
www.lragrakan.blogspot.com
www.patmacan.blogspot.com
e-mail`gayane1960@gmail.com, gayanehovsepyan91@gmail.com,
hovsepyan_60@mail.ru, tel.0322/4-61-17
среда, 27 июля 2016 г.
,,Սուլթան կուզե,ջնջե մեզի,զարթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի,,
Լոռեցիները միայն բրոկոլի ուտելով չեն զբաղված, երթերի էլ են մասնակցում
Երեկ,կեսօրվա 7-ի կողմերը միամիտ-միամիտ մտա համացանց, ասի տեսնեմ ինչ կա-չկա։Հազիվ էի հասցրել մի ,,փախած տեղ,, կարդալ ,,Սասնա ծռեր,, քաղաքական խմբավորման հայտարարությունն ու ,,բարին արա,, սկզբունքն ,,ականջումս գունդ արած,, ՝ փոխադրել էջիս / դե էս կարգի,,այլընտրանքային,,հայտարարությունները հեռուստատեսությամբ չեն լինում՝ գոնե համացանցով տարածվեն/, մեկ էլ կապը կորավ ու գնա՜ց․․․Ու ոչ մի կերպ չհամոզեցի, որ հետ գար։Դուրս գամ փողոց՝ի՞նչ տեսնեմ․մի ստվար խումբ երթով շարժվում է Վանաձորի Տիգրան Մեծ պողոտայով՝ոստիկանների հոծ բազմության ուղեկցությամբ, ու մի երիտասարդ կին՝միկրոֆոնը ձեռքին, քաղաքացիներին հրավիրում է երթի՝ի պաշտպանություն Ժիրայր Սեֆիլյանի ու նրան սատարող ,,Սասնա ծռեր,, խմբավորման, որ արդեն 9-րդ օրն է՝գրավել է ,,Երեւանի բերդը,,/այսինքն՝պարեկապահակային գնդի տարածքը/։Հեքիաթում կասվեր՝,,Էստեղ թագավորի տղեն մատը կծեց,,․ ու հասկացավ, թե ինչի համացանցում կապն անհետացավ․որպեսզի հանկարծ միտինգի լուրն ավելի շուտ չհասներ ,,վերեւ,, , քան՝դա անհրաժեշտ էր, եւ կամ՝չտարածվեր համացանցով։Դատելով երթի մասնակիցների թվից, այնպիսի տպավորություև էր, որ ոչ թե քաղաքացիներն էին երթի դուրս եկել, այլ՝ոստիկանները, քանի որ վերջիններս ավելի շատ էին, քան՝երթի մասնակիցները, որոնք, ինչպես պարզվեց փոքր-ինչ անց, ուղեվորվեցին Լոռու մարզպետարան։Թե ինչի ավանդական միտինգների վայրը վերջերս փոխադրվել է մարզպետարանի տարածք՝ ,,Արցախ,, պուրակից, անհասկանալի է։ /Երեկոյան ժամը 6-ից հետո էլ մարզպետարանում հազիվ թե աշխատող լինի, թե ասեմ՝նրանց էլ են ուզում ներգրավել /։Քաղաքս էլ էնքան է դատարկվել, որ ,,թամաշավորներն,, էլ էին շատ քիչ։Մայթային դիտորդներից ակամա զրույցի բռնվեցինք մի կնոջ հետ, որ, ինչպես պարզվեց, մայրաքաղաքից էր եկել Վանաձոր՝հանգստանալու, ու երթի առթիվ նկատեց․,,Շատ ճիշտ են ասում, պետք է բոլորը միանան, հատկապես՝երիտասարդները,,։Ասի՝տիկին ջան, քաղաքում եիտասարդ է՞ մնացել, որ միանան, վերջին 15 տարում քաղաքի բնակչությունը կիսով չափ դատարկվել է։Ասեց՝հա էլի, բայց՝տեղեկացրեց, որ հզոր շարժում է սկսվել Ղափանում, որ պատրաստվում է միանալ մայրաքաղաքային շարժմանը /ինչն ինձ շատ զարմացրեց, դատելով նրանից, թե ով է Սյունիքի մարզպետը/։Իսկ վանաձորյան խաղաղ երթն ինձ հիշեցրեց ,,Եռանկյունի,, հայկական հին ֆիլմը․էն որ Լենինականի փողոցներով պատերազմի դաշտ էին մեկնում տղամարդիկ, ու մի կին մայթից բղավում էր՝,,Աշխարհաբեկ ջա՜ն․․․գլուխդ ցից չպահե՜ս․․․,,։Այ էս կարգի երթ էր՝,,Մեծ աշխարհի մեր անկյունում,,․միայն թե ,,Եռանկյունու,, երգը չկար․,,Սուլթան կուզե՜, ջնջե մըզի՜, զարթնիր, լաո, մըռնիմ քըզի,,։
․․․Կարող է՞ ոստիկաններն էլ են ,,Սասնա ծռերի,, ,,կողմից,․բայց՝ձեւ են անում, թե կարգուկանոնի համար են ցույցին մասնակցու՜մ․․․Ու եթե հանկարծ իշխանափոխություն լինի, ասեն՝բա գիտե՞ք, մենք էլ էինք իշխանափոխություն ուզում, բո՜լոր ցույցերին ու երթերին պարտադիր մասնկացել ենք․ու ,,հավատարմագրերը,, հանձնեն ,,նորընտիրներին,,։
․․․Էս նյութը որոշեցի անպայման տեղադրել բլոգում՝ավելի մեծ լսարանի համար / ոչ թե՝ֆեյսբուքում/, որ ,,վերեվներում,, հենց չիմանան, թե լոռեցիներն ամբողջ օրը մենակ բրոկոլի ուտելով են զբաղված ու քաղաքականությունը հեչ նրանց ,,տանձին չի,,։Երեկ որ հեռուստաալիքը տանում էի՝Լոռուց որպես ,,էկզոտիկ նյութ,,՝բրոկոլիի ցուցահանդես էին լուսաբանում ու ,,ձեռի հետ էլ,,՝ ,,քյասբաջուրն ընկած,, ժողովրդին բացատրում էին, թե որքան օգտակար է մարդու օրգանիզմի համար 8-10 տեսակի բանջարեղենի պարտադիր օգտագործումը։Հայ-հա՜յ․․․Իսկ տեղական միակ այլընտրանքային ալիքն, ինչպես հաճախ՝վերջերս, ողջ օրն այդպես էլ դուրս չեկավ ընդհատակից, ու ,,նամակին սպասող,, հեռուստադիտողին մի սառած պատկեր էր հրամցրել՝էկրանի վրա․ոչ ձյուն կար, ոչ էլ ՝կարկուտ, թե ասեին կարկուտը խփել է, ու միակ նորմալ բացատրությունն այն է, որ հայրենի գրաքննությունը ջանք ու եռանդ չի խնայում այս օրերին մարզաբնակներին զրկել մայրաքաղաքային իրադարձություններին մեկ ավելորդ անգամ ինտեգրվելու հնարավորությունից․հանկարծ ու՝հանրապետական աղբյուրներից մի ,,փախած լուր,, ընկնի ականջներով․․․Խիստ վերահսկվում է եւ հեռուստատեսությունը, եւ համացանցը, որի մի ապացույց էլ այն է, որ հեռուստատսությամբ չհնչեց անգամ խորհրդարանական ,,ժառանգության,, հայտարարությունը՝վերջին օրերի դեպքերի առնչությամբ, այլ միայն՝կուսակցության անդամների անհատական ելույթների մոնտաժված ու սղագրված հատվածներ։Դրա փոխարեն՝ոստիկանության հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատուի անգամ ֆեյսբուքային մեկնաբանություններն էին հայտնվում հռուստատեսությամբ։
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
пятница, 1 июля 2016 г.
Առողջարանից գոհ էր, փողոցներից՝դժգոհ
Օրերս Վանաձորի ,,Հայաստան,, առողջարանում բուժական հանգիստն էր անցկացնում երեվանաբնակ, ՌԴ քաղաքացի,պաշտոնաթող մայոր, անվտանգության համակարգի նախկին աշխատող /ֆրանսերենի մասնագետ / Իզաբելա Հասրաթյանը, ով 1 ինքնակենսագրական-պատմական վեպի հեղինակ է /,,Ո՞վ է մեղավոր,,/, որին անդրադարձել ենք սույն բլոգի 13.10.2011թ.,,ՊԱԿ-ի նախկին աշխատակցուհին գիրք է գրել,, եւ 24.01.2012թ.,,Ինչպես՞ էր կազմավորվում Ազգային բանակը,, հոդվածներում:Ունի նաեւ տպագրված մեկ գիրք՝,,Ինչպե՞ս ապրել 100 տարի՝առանց դեղերի,,: Այժմ տպագրության են ներկայացված նրա եւս 2 գրքեր՝ / որոնցից մեկը՝բանաստեղծությունների /:Մեր զրույցը կայացավ ,,Հայաստան,,առողջարանի փոքր մասնաշենքի նրա սենյակում, որտեղ վերջինիս հետ հանգրվանել էր նաեւ կենսաթոշակառու մի կին՝Երեւանից:Գրական-ստեղծագործական թեմայով զրույցից հետո՝խնդրեցինք պատմել տպավորությունների մասին՝առողջարանից եւ քաղաքից:Տիկին Իզաբելան, ում մտերիմներն Իզա են անվանում սիրով, տեղեկացրեց, որ սա նրա 2-րդ այցն է առողջարան՝վերջին 10 տարում, եւ այդ ընթացքում զգալի առաջխաղացում է նկատվում:,,Ներսում շատ լավ նորոգման աշխատանքներ են կատարվել,,-տեղեկացրեց իմ զրուցակիցը /դրանում համոզվեցինք նաեւ անձամբ, երբ մինչ փոքր կորպուս հասնելն անցանք նաեւ բուժական կորպուսով /:Հիմնականում հանգստացողները Երեւանից են, հանգրվանում են նաեւ մայրաքաղաքի քաղաքապետարանի ուղեգրերով:Բուժանձնակազմից գոհ էր:Ցանկացավ հատկապես դրվատանքի խոսքեր ուղղել բժշկուհի Ամալյա Պեպանյանին.,,Հոյակապ մասնագետ է, իր գործի նվիրյալ, բուժում է խոտաբույսերով,կաբինետը շնչում է հայկական բնաշխարհով ու կոլորիտով:Նաեւ շատ լավ մարդ է ու հայրենասեր:90-ականներին եղել է արցախյան մարտադաշտում, ՊՆ-ի կողմից արժանացել է վետերանի կոչման:Միաժամանակ կազակների միության անդամ է,,-հայտնեց իմ զրուցակիցը, որ, սակայն,գտնում էր, որ ցեխաբուժության գործը շատ ծանր աշխատանք է, իսկ այդ աշխատանքն ընկած է 1 աշխատողի վրա՝55հազար դրամ աշխատավարձով, ու նրա դիտարկմամբ, տեղին կլիներ բարձրացնել ծանր աշխատանք կատարող բուժանձնակազմի աշխատավարձը, քանի որ՝ ,,Առավոտից մինչեւ ժամը 3-4-ը էդ ցեխերի մեջ տանջվում են՝չնչին աշխատավարձով,,:Որպես թերություն՝նաեւ մատնանշեց, որ չկա կարդիոլոգ:Նաեւ մտահոգված էր, որ առողջարանն ընդամենը 4 ամիս է գործում, եւ ոչ թե՝ամբողջ տարին:Տիկին Իզաբելայի կարծիքով՝առողջարանը / որ սովետական տարիներին մեծ հռչակ է՝ ունեցել /, որտեղ վաննաները հանքային ջրերով են, եւ կան նաեւ տզրուկաբուժության, տորֆաբուժության, մերսման կաբինետներ, կարող է գրավիչ լինել նաեւ հարեւան Աջարիայի եւ Վրաստանի համար, սակայն բավականաչափ հայտնի չէ անգամ Հայաստանում:,,Երեվանում անգամ շատերը չգիտեն, որ Կիրովականում առողջարան կա,,-նկատեց իմ զրուցակիցը, որ նախընտրում է երբեմն Վանաձորին նախկին Կիրովական անվանումը տալ,ու առողջարան մեկնելուց առաջ,հունիսի 13-ին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է՝,,մեկնում եմ Կիրովական,,:Իմ այցելության պահին առողջարանում ըմբշամարտիկներ կային, որոնք եկել էին մասնակցելու Վանաձորում կայանալիք միզազգային չեմպիոնատին.նրանցից մեկը Իզայի խնդրանքով մեզ միասին լուսանկարեց առողջարանի բակում:Սննդակարգից գոհ էր, բայց գտնում էր, որ կարելի է ավելացնել բանջարեղենի տեսականին՝տապակելու ենթակա Լոռվա բարիքներից:Մի անգամ իջել էր շուկա՝կանաչեղեն գնելու, բայց զարմանքով պարզել էր, որ տապակելու կանաչեղեն գրեթե չկար, բացի այն, որ ,,ինչ-որ հաստ կոթերով կանաչեղեն էին առաջարկում,,/.ենթադրվեց, որ դա եղել է հռչակավոր ,,Բլդրղանը,,՝թթու դնելու, իսկ ,,Սինդրիկի,, համար արդեն սեզոնը վերջացած է եղել.ինչ-որ մեկն առաջարկել էր պայմանավորվել՝հատը 180 դրամով 10 հատ բերելու համար:Այլ կերպ՝,,Սինդրիկը,, դարձել է ,,կոլեկտիվ հայտերով,, կամ կանխավ պատվիրված ,,բրոնյա,, արված ուտեստ:Առողջարանի նրա կիսալյուքս համարի հարեւանուհին պարզաբանեց.,,Ախր հիմա սինդրիկի սեզոնը չի,,:Հիացած էր առողջարանը շրջապատող բնությամբ՝սաղարթախիտ ծառերի մեջ թաղված, երգեցիկ թռչունների մշտական ընկերակցությամբ:Տեղեկացանք, որ կիսալյուքս համարներում հեռուստացույց կա,իսկ երեկոյան ժամերին նաեւ դիսկոտեկ է գործում, եւ դիջեյ Ելենան նաեւ էքսկուրսավարի պարտականություններ է կատարում:Ծիծաղելով պատմեց, որ մի գյումրեցի՝հանգստացողներից, մտել է դիսկոտեկ ու հիասթափված ասել՝,,Չհասկացա, էս մեծերի դիսկոտեկ է՞,,:Իմ այցելության եւ հատկապես հետդարձի պահին, մայրամուտի շողերի ներքո,առողջարանի ծառուղու նստարաների վրա երիտասարդ զույգեր էին, ինչն ամառային Վանաձորի համար բնորոշ երեւույթ է եւ արդեն ավանդույթի ուժ է ստացել.երիտասարդ զույգերը՝որպես ժամադրավայր, նախընտրում են այս գողտիկ անկյունը:
Չնայած տիկին Իզաբելան հիացած էր Վանաձորի բնությամբ, բայց՝անչափ դժգոհ էր Վանաձորի փողոցների վիճակից:Նախօրեին դուրս էր եկել քաղաք, եւ մկիրոավտոբուսի մեջ եղած Ժամանակ զարմացել, որ վարորդը փողոցով անցնելիս հանկարծ թռել էր մայթի վրա:Երբ այդ առթիվ զարմանք էր հայտնել, թե ինչու՞ է փողոցից անցնում մայթ, վերջինս ասել էր.,,Տիկին ջան, հլա մի հատ գլուխդ դուրս հանիր, տես փողոց կա՞, որ փողոցով անցնեմ, հլա տես փողոցն ինչ վիճակում է,,:,,Ասեցի՝բա ձեր քաղաքապետն ու՞ր է, չի անցնու՞մ էս փողոցներով, բա էդքան գումարներ են հատկացվում փողոցների համար, ու՞ր են գնում էդ գումարները, կամ էդ ի՞նչ կարկատաններ են, փողոցները կարկատած են կիսատ-պռատ, ոչ մի տեղ ես նման բան չեմ տեսել,քաղաքին սրտացավ տեր է պետք,,-ամփոփեց իմ զրուցակիցը:Իմ այցելության օրը,հունիսի 25-ին, դեպի առողջարան գնացող Վարդանանց փողոցում, երաժշտական ուսումնարանի հարեւանությամբ՝հերթական կարկատանային ասֆալտապատման աշխատանքների նշույլներ էին երեւում, իսկ ասֆալտ հարթեցնող մեքենան՝,,կատոկը,, ծանրումեծ կանգնած էր ոչ այն է՝մայթին, ոչ այն է՝փողոցում, եւ, բնականաբար, ավտոբուսները կիսազիգզագաձեւ էին անցնելու կամ փողոցից մայթ ,,թռնելու, անցորդներն էլ՝հակառակը, մայթից հայտնվելու էին փողոցում:Տիկին Իզաբելան հավանաբար չգիտեր, որ վարորդները քանիցս բողոքի ցույցեր էին կազմակերպել՝անբարեկարգ փողոցների առնչությամբ, սակայն այն որեւէ արդյունք չէր տվել:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
пятница, 24 июня 2016 г.
Հայոց գանձ Արցախը՝վտանգի մեջ
Գրական աջաբսանդալ՝Րաֆֆու եւ Իսահակյանի սոուսով
2016թ.ամառն էր, բայց՝անվերջ անձրեւներ էին տեղում հայոց երկնակամարից ու երկինքն անվերջ մթնած էր ու տխուր:Հայոց եւ Արցախի նախագահներին պարբերաբար հրավիրում էին Ռուսիո կայսեր մոտ՝,,մշակման,,.հանձնարարված էր շուտափույթ կարգավորել արցախյան խնդիրն այնպես, որ ոչ Ադրբեջանի շիշը վառվի, ոչ՝ Արցախի խորովածը:Հայոց 2 արքաների ոտքը երբ հայտնվում էր Ռուսիո երկրում՝գլխահակ լսում էին կայսեր՝Պուտինի նախատինքներն ու գլխով հավանության նշաններ տալիս, իսկ երբ վերադառնում էին հայոց սրբազան ու հինավուրց հող՝ուժ էին ստանում մայր-հողից ու բռունցք ճոճում Ռուսիո դեմ:Երկրի ազգայնականներն այդ ամենը շատ ծանր էին տանում ու պնդում, որ ոչ մի թիզ հող չի կարելի Արցախից հանձնել ազերիներին:Իսկ հայ ապազգային երեսփոխանների համար այդ ամենը ,,հա եղած՝հա չեղած,,.նրանք արդեն ամառային հանգստի պատրաստություն էին տեսնում եւ ճամպրուկներն էին դասավորում՝Դուբայ մեկնելու համար:Ժողովրդի չարտագաղթած զանգվածը ձմռան նախապատրաստություն էր տեսնում՝օգտվելով ծիրանի ու բալի աննախադեպ առատ բերքից, մի մասն էլ Ռուսիա տեղափոխող ավտոբուսի տոմսերի գներն էին համեմատում:Ապահովության համար՝հայրենի իշխանավորներն ազգայնական հովերով տարված Սեֆիլյանին փակել էին Անհուշ բերդում, ,,Ժառանգության,, առաջնորդ Րաֆֆին դեգերումների մեջ էր Ամերիկայում, իսկ Հայրիկյանն անձնական այգու ծիրանի բերքից ակնկալվող եկամուտներն էր հաշվում ու պատրաստվում էր ամենամյա ասուլիսի՝այդ նույն այգում:Մոլեգնել էին Երեվանը, Վանաձորն ու Գյումրին, մոլեգնել էր Եվրոպան ու ժողովրդի առաջադեմ հատվածը՝ պահանջելով ազատ արձակել Սեֆիլյանին, իսկ ժողովուրդը պահանջում էր երկրի խառնակ վիճակից օգտվող շուկայական ,,մաֆիայի,, սանձերը քաշել:Ահա այդ ժամանակ որոշեց Հայաստան այցելել կաթողիկե աշխարհի ներկայացուցիչ, քրիստոնյա աշխարհի սիրելի Հռոմի պապն ու այդ առթիվ Գյումրիում սկսեցին հրավիրատոմսեր բաժանել՝հավատավորներին:Անտոմսները մնացին հեռուստացույցի ուղիղ եթերի հույսին:
...Իսկ Օհան ամին ծխում էր համբերանքի չիբուխն ու մտածում.,,Աշխարհում իսկակական գողերն ու ավազակները, մարդասպաններն ու արունքտերերը դրսում են, իսկ ազնիվ ու հայրենասեր քաղաքացիները՝բանտերում,,:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
среда, 15 июня 2016 г.
Եթե ուզում եք ,,մեղքերի թողություն,, ստանաք՝ անցեք Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհի ,,դժոխքով,, ու ,,քավարանով,,
1 ժամանոց խցանումներ՝Ձորագետավանի 2 դժոխային թունելներում
Երեկ, հունիսի 14-ի կեսօրին, երբ Վանաձոր-Ալավերդի մեկնող ,,Գազել,, մակնիշի միկրոավտոբուսի վարորդը ճանապարհին հեռախոսազրույցի ընթացքում ինչ-որ մեկին ասաց, թե կարեւորը՝,,թունելը փակ չլինի,, ,մտածեցինք, որ չինական ծրագրով նախատեսվող նորոգումները, հավանաբար, արդեն սկսվել են, եւ ժամանակ առ ժամանակ՝Ձորագետավանի 2 թունելները փակվում են:Բայց, պարզվեց, ,,թունելը փակ,,՝հարաբերական հասկացություն է,երբ հսկայական ,,ֆուռերի,, առաջացրած խցանումների պատճառով թունելներում երթեւեկությունը դառնում է միակողմանի ու ծայրահեղ վտանգավոր, վթարային, եւ այդ ընթացքում ոչ միայն ,,ֆուռերի,, այլեւ՝արտասահմանյան հսկա ավտոբուսների, բեռնատարների ու մարդատարների՝շարաններով ձգվող հսկայական կուտակումներ են առաջանում թունելներում եւ թունելներից դուրս, ու մինչեւ մի ,,հերթափոխը,, կամ մեքենաների ,,խմբաքանակը,, ծանրումեծ չի կարողանում ճեղքել խցանումներն ու առաջ շարժվել, մյուսները չեն կարողանում առաջանալ:Խցանում եմ ասել է՜...երկշարք, եռաշարք, անկանոն, որոնց միջից մեկ էլ տեսար՝համբերությունը հատած սովետական մի ,,Ժիգուլի,,՝փորձում է ,,արանք ճղելով,, սողոսկել հերթից դուրս ու սլանալ.թե որ արանք է գտնում՝սողոսկելու համար ու ետ չի գալիս, հիմա էլ տեղավորվելու տեղ որոնելով սպասող մեքենաների հերթաշարանում:
Ձորագէս ավանի հետ որպես համայնքային միավոր մեկ ամբողջություն կազմող Թումանյան կայարանի տարածքից սկսվող թունելում երթեւեկության միակողմանի լինելուն, ինչպես պարզվեց, նպաստել էր կավացեխախառն խոր զանգվածի գոյացումը.ըստ տեղեկությունների՝կավ էին լցրել.թե ինչու եւ ինչ նպատակներով՝դժվար է ասել.երեւի նոր տեխնոլոգիա է շինարարության ընթացքում:Մինչդեռ թունելի առաստաղից մշտական կաթոցներն ավելի էին վատթարացրել իրավիճակը.առավել եւս, որ 50-60-ականներին կառուցված թունելներից ոչ մեկը չի լուսավորվում՝առավել խոնավ դարձնելով տարածքը, եւ միակ լույսն առկայծում է ավտոմեքենաներից, չհաշված՝թունելների միջին հատվածներում պատերին կառուցված ցանցապատ երդիկից առկայծող լույսը՝ցերեկային ժամերին, գետի մոտից.ու այս պայմաններում, երբ մարդիկ հայտնվում են մթության մեջ թաղված թունելում,մի կողմից հսկայական ,,ֆուռերի,, ղղրդյունից են պատերը թնդում, մյուս կողմից գետի ,,վաշվիշն,, է լսվում.կատարյալ դժոխային պատկեր, որի միջով մշտապես անցնում են այս ճանապարհահատվածով երթեւեկողները՝ավելի քան 20 տարի:Իսկ սովետական տարիներին ,,ֆուռերն,, այսքան շատ չէին, ապրանքափոխադրումներն իրականացվում էին ավելի շատ երկաթուղով:Այս պայմաններում ճանապարհ կդիմանա՞, այն էլ՝երբ ճանապարհները նորոգվում են մի քանի տարին մեկ՝լավագույն դեպքում,անորակ, էլ չենք խոսում Ձորագէսում, մայրուղու վրա գտնվող, բազրիքահան եղած կամրջի աղետալի վիճակի մասին:
6 ժամանոց գործնական ճամփորդությանս ընթացքում մեկ՝գնալիս հայտնվեցի հսկայական խցանման մեջ / Թումանյան կայարանից սկսվող թունելի նախաշեմին/, մեկ՝արդեն այլ տրանսպորտով ետ վերադառնալիս՝կրկին նույն թունելի մոտ՝բայց արդեն Ձորագէսի կողմից.40-55 րոպե տեւողությամբ խցանումներ, որի ընթացքում որեւէ ճանապարհային ոստիկան չհայտնվեց՝երթեւեկությունը կանոնակարգող, ինչն էլ հարուցեց Նոյեմբերյան-Վանաձոր ավտոբուսում գտնվող մի տղամարդու զայրույթը.,,Բա էս ու՞ր են մենթերը, թողաս՝մենակ խեղճ վարորդներին տուգանեն,,.ու ամփոփեց՝,,Անտեր երկիր, տեր չկա-տիրական չկա,,:Ցավոք, այդ իրարանցումը նկարահանող մի Շամշյան չկար, որ միգուցե ասեր՝,,Էս ու՞ր եք, այ ղանմազներ,,: /Վանաձոր-Ձորագետավան հատվածում, Փամբակի թե Վահագնու կողմերում միայն ավտոտեսուչի մեքենա նշմարվեց՝ինչ-որ ԱԳԼՃԿ-ի թե խորտկարանի կողքին /:Այդ իրավիճակում, երբ ուղեւորները պարբերաբար հեռախոսով տեղեկացնում էին իրենց հարազատներին, թե ,,դեռ պրոպկի մեջ ենք,, ով՝ասես երթեւեկություն էր կանոնավորում.մեքենաներից դուրս եկող ուղեւորներ ու վարորդներ, 2 թունելների աշխատանքներում ընդգրկված աշխատողներ,ինքնագլդորիչի /նույն ինքը՝,,կատոկ,,.ասֆալտ հարթեցնող /վարորդ...Անհայտ զբաղմունքի տեր մի քանիսն էլ դիտորդի կարգավիճակում էին, ու հայտնի չէր, շինարարությունն սկսվա՞ծ էր, թե՞ ,,հլա նոր են ցրցամ տվել, թե որ կարեն,,:Ամեն դեպքում՝,,իրեղեն ապացույց,, շինգործիքներ էին հայտնվել այդ հատվածում՝աշխատողների առկայությամբ:
Այդ ,,գժանոց,, իրավիճակն աշխատում էին հնարավորինս թեթեւ տանել էքստրեմալ տուրիզմի սիրահար ՝արտասահմանյան զբոսաշրջիկները՝հսկայական եվրոբուսից ոգեւորված նկարահանելով ձեռքներն ընկած կադրեր/ներառյալ՝,,ամոթից կուչ եկած,, հայաստանյան հնամաշ ,,Պազիկ,, ավտոբուսը՝Նոյեմբերյան-Վանաձոր հատվածն սպասարկող, ու ներսում գտնվող ուղեվորներին՝լուսամուտից դիտող /. երեւի իրար մեջ էլ ասում էին.,,Էս ի՞նչ աբորիգենային վիճակում են հայաստանցիները...բա էսքան տարում սրանց մի արտասահմանյան ավտոբուս նվիրող չեղա՞վ, որ դեռ ,,սովետի թվերի,, ,,Պազիկի,, հույսին են...բա սրանց մութ ու դժոխային թունելները՜...խցանումները՜...այ-այ, այ-այ, ա՜յ...,,:Թե երբվանից, քանի օր է Ձորագետավանի թունելներում խցանումներ՝դժվար է ասել:Մոտ 15 օր առաջ վարորդներից մեկը հեռուստատեսությամբ դժգոհեց, որ ,,ֆուռերի,, առկայության պայմաններում խցանումներն անպակաս են, ու մի օր հաստատ դանակահարություն կլինի այդ առթիվ, քանի որ ,,հայերս հանգիստ չենք կարողանում հարցեր լուծել, անպայման հարձակվում ենք իրար վրա,,.հետեւաբար՝երեւույթն արդեն իսկ ընթացքի մեջ է, ու թե որքան կտեւի՝դժվար է ասել:Մի՞թե հնարավոր չէ այս ճանապարհահատվածով արգելել ,,ֆուռերի,, երթեւեկությունը՝ելնելով ճանապարհային անվտանգության անհրաժեշտությունից.առավել եւս, որ այս ճանապարհահատվածում անբարեկարգ ու վթարային թունելներից բացի՝ վթարային կամուրջ էլ կա, որի գետինն սկսել է ճաքեր տալ՝դեռ նախորդ տարվանից:Ի դեպ, երբ տարիներ առաջ Լոռի-Տավուշ հատվածում սողանքներ սկսվեցին, ,,ֆուռերի,, երթեւեկությունն արգելվեց այդ տարածքով, իսկ թե հետո ում հրամանով եւ ինչու դրանք կրկին սկսեցին երթեւեկել՝մի առանձին խնդիր է.երեւի գտան, որ սողանքը վերացվել է, ուրեմն վտանգավոր ոչինչ չկա:Ձորագէսում մեզ հաջողվեց պարզել, որ մայրուղու վրա գտնվող բազրիքահան եղած կամուրջը / որի մասին բազմիցս ենք գրել մամուլում եւ համացանցում՝վերջին 6 տարում /, չի նորոգվելու, նրա փոխարեն նորն է կառուցվելու՝զուգահեռաբար /հինը երեւի թե կմնա որպես ներհամայնքային օգտագործման ճանապարհ եւ պատմական հուշարձան/:
Վանաձոր-Բագրատաշեն նախատեսվող շինարարությանն, անշուշտ, կներգրավվեն նաեւ շինարարներ՝Վանաձորից եւ մոտակա բնակավայրերից, ու տեղին կինի, եթե վերագործարկվի Գյումրի-Այրում գնացքը, ինչպես նաեւ նորոգվի Ձորագէսի կառամատույցը:2013թ.Թումանյան կայարանի կառամատույցը նորոգվեց հարավ-կովկասյան երկաթուղու կողմից, մինչդեռ բնակչության թվակազմով ու զբաղվածությամբ Ձորագէսը գերազանցում է Թումանյան կայարանին:Ձորագէսում է ՀԷԿ-ը, Ձորագէսում է միջազգային կարգի հյուրանոց, որտեղ սպասարկման ոլորտում ներգրավված են ավանի եւ հարակից գյուղերի բնակիչներ, Ձորագէսում գործում է 8-ամյա դպրոց, իսկ Թումանյան կայարանում մնացել է մի փոքր ավտոբուսի ժողովուրդ, դպրոցն էլ մանկապարտեզի հետ դեռ սովետական տարիներից է վերացել:Հիշեցնենք, որ 2000թվականների սկզբին, կապի եւ տրանսպորտի նախկին նախարար Անդրանիկ Մանուկյանի պաշտոնավարման օրոք, ՀՀ կառամատույցների նորոգման ծրագիր էր պտտվում, բայց Ձորագէսի կառամատույցն այդպես էլ չնորոգվեց, եւ անտերության մատնվելով՝թալանվեց.անտեր ապրանքին ով՝ասես տիրություն կանի.ով՝ինչ հասցրեց՝քանդեց ու կերավ.եթե ,,վերեւներում,,ՀԲ-ի փողերը կարող են ,,ուտել,, ներքեւնե՞րն ինչու պիտի ,,ուտելուց,, ձեռնպահ մնան:Թե ով՝ինչքան ,,կերավ,, կառամատույցների նորոգման ՀԲ ծրագրից՝մի առանձին խնդիր է, բայց գոնե հիմա նորոգեն Ձորագէսի կառամատույցը, որ արդեն հիմնահատակ ավերված վիճակում է:Իսկ 90-ականներին ՝մինչեւ 2002-2003թվերը ոչ միայն կառամատույց էր գործում, այլեւ՝տոմս վաճառող կետ կար Ձորագէսում.երկաթուղու օտարերկրյա սեփականատերը՝Ռուսաստանից /այն ժամանակ Շայդուլինն էր / լուծարեց եւ կառամատույցը, եւ Գյումրի-Այրում գնացքը /ավելի ճիշտ՝մեկ գործարկում էին, մեկ՝հանում գործածությունից.ելնելով ,,նպատակահարմարությունից,, թե իբր այն շահագործելը ,,շահեկան չէ,,/, ու ,,ձորերի,, ժողովուրդը մնաց մաշված ավտոճանապարհներն սպասարկող ,,Գազելների,, ու ,,Պազիկների,, հույսին:
Իսկ առայժմ Վանաձոր-Ալավերդի, Վանաձոր-Բագրատաշեն,Վանաձոր-Թումանյան քաղաք/Ձաղիձոր/,Վանաձոր-Նոյեմբերյան մեկնողներին խորհուրդ ենք տալիս յուր հետ վերցնել որեւէ ,,օմուլետ,, ,,թալիսման,, կամ ,,աչքահուլունք,,՝փորձանքից պաշտպանելու նպատակով.ավտոբուսների վարորդները հենց այդպես էլ անում են, մեքենայի դիմապակու հայելուց ,,աչքահուլունք,, կախելով:Խեղճ վարորդներ,ինչեր են քաշել ու դեռ կքաշեն՝ասֆալտահան եղած, եզրաքարերը քայքայված ճանապարհների ու անբարեկարգ թունելների պատճառով...Մի օր չեղավ, մի ավտոբուսի վարորդի մեդալ տան՝արիության մեդալ...
Իսկ Նոյեմբերյան-Վանաձոր ավտոբուսում գտնվող 80-ն անց ձեռնափայտով մի կնոջ, որին սկզբում թվում էր, թե խցանումները կապված են ինչ-որ հուղարկավորւթյան հետ, ավելի շատ զարմացրել էր այն, որ ավտոմեքենաների ղեկին կանայք էլ կան.խեղճ կինը ո՞ր թվերի մեջ էր մնացել, որ չգիտեր էլ, որ Հայաստանում կանայք վաղու՜ց հմտացել են վարորդական գործում:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
Վանաձոր-Ձորագետավան-Վանաձոր
среда, 8 июня 2016 г.
Հայտարարություն՝ հանուն ժողովրդավարության եւ համացանցային մամուլի զարգացման
Կհամագործակցեմ այն կուսակցության, կազմակերպության կամ հիմնադրամի հետ, ով կաջակցի համացանցային ազատ գործունեությունս՝առանց գրաքննական պայմանների, ի շահ ժողովրդավարության եւ ազատ, այլընտրանքային մամուլի զարգացման, ինչպես նաեւ կֆինանսավորի ավելի քան 70 բանաստեղծություններիս գրքի տպագրումը:Նշեմ, որ 2010թվից սկսած՝հանդես եմ գալիս որպես ազատ լրագրող, 2011թվից՝բլոգեր.իմ անձնական միջոցներով ստեղծել եմ AZAT ANKAKH տեղեկատվական-վերլուծական, իրավապաշտպան բլոգը, 2013թ.՝,,Լրագրողական նոթեր,, եւ 2016թ.՝,,Պատմաքաղաքական,, բլոգները:
AZAT ANKAKH-շուրջ 400նյութերից /որոնցից մի քանիսը իմ ֆեյսբուքյան հոդվածներն արտատպած կայքերից են/ ավելի քան 60-ը, եւ ֆեյսբուքային ավելի քան 400 նյութերից /նոթագրություններն ու հոդվածի կարգավիճակով ստատուսները ներառյալ/ ավելի քան 100-ը արտատպվել են այլ կայքերում՝առավել մեծ տարածականություն ձեռք բերելով եւ նպաստելով հասարակական հնչեղություն պահանջող խնդիրների վերհանմանը՝առավել մեծ շառավղով:2 տարի առաջ AZAT ANKAKH-ը բացառապես հասարակական կարգով համագործակցեց մի խնդրի առթիվ՝Օմբուդսմենի գրասենյակի հետ, AZAT ANKAKH-ի հրապարակումներին եղել են արձագանքներ՝ՏԻՄ կառույցներից, եւ որոշակի խնդիրներ՝բլոգում բարձրացված կարգավորվել են:
2014թվի դեկտեմբերից՝բլոգային եւ ֆեյսբուքային հոդվածներիս զուգահեռ՝միաժամանակ գրում եմ բանաստեղծություններ /ներքաղաքական, սոցիալական, ներանձնական, հայրենասիրական.lragrakan.blogspot.com ,,Ես եւ իմ պոեզիան,, 2014թ.դեկտեմբեր/:Համացանցային գործունեությունս իրականացնում եմ իմ անձնական միջոցների, ինչպես նաեւ՝ժողովրդավարությունը կարեւորող համախոհ-բարեկամների աջակցությամբ, քանի որ, ցավոք, մեր երկրում դրամաշնորհային ծրագրերը, չգիտես ինչու, շրջանցում են համացանցային քաղաքացիական նախաձեռնություններն ու տեղեկատվական-վերլուծական բլոգներին. թեպետ, քանիցս հարց եմ բարձրացրել, որ այն բլոգները, որոնք ապացուցել են իրենց նպատակայնությունը, տեղին կլիներ ֆինանսավորել պետբյուջեից.այնպես, ինչպես հ/կ-ներին են ֆինանսավորում.թեպետ՝դրանց մի մասը պարզապես ,,թղթի վրա,, են եւ պարզապես գումարներ են փոշիացնում:Ըստ այդմ՝համացանցային մամուլը բաժանվել է առավելապես պատվեր կատարողների զանազան խմբակների՝առավելապես զազրախոսությամբ եւ պիտակավորումներով համեմված գրառումներով:Լրագրողների մի մասն իշխանության պատվերն է կատարում, մի մասն՝ընդդիմության, երրրորդները մի կերպ գլուխները պահում են՝ոնց պատահի՝ազատ, անկախ ու ,,անտեր,, կարգավիճակում.եվ սա՝այն դեպքում, երբ երկիրը հեղեված է զանազան դրամաշնորհային ծրագրերով՝,,ժողովրդավարության զարգացմանն,, ուղղված, որոնք տնօրինվում են ,,վերին,, կառույցների կողմից՝ըստ հայեցողության ու նախընտրած շրջապատի:
ֆեյսբուքում ստեղծել եմ 5 խումբ /,,Սփյուռքահայեր,, ,,Հայկական պետություն,, ,,Մարդ եւ օրենք,, ,,Գրական աշխարհ,, ,,Ձորագէս,, /:Միաժամանակ հանդիսանում եմ ,,Իրական Հայաստան,, խմբի 2 ադմիններից մեկը:Միաժամանակ ունեմ էջեր՝,,Թվիթեր,, ,,Մայլ-ռու,, ,,Օդնօկլասնիկի,, ,,Վկոնտակտե-ռու,, ,,Գուգլ-պլյուս,, ,,Լինկեդին,,ցանցերում:
Համացանցային 5 տարվա ,,հոբելյանական,, գործունեությանս մի գլխավոր խոչընդոտ էլ, ցավոք, տնային պայմաններում համակարգչի բացակայությունն է, որի պայմաններում ստիպված եմ օգտվել ինտերնետ-ակումբների վճարովի ծառայություններից / թեպետ՝նյութերս ինքս եմ հավաքում, ինքս էլ տարածում՝աշխատելով տեղավորվելով որոշակի ժամանակահատվածում /:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, Վանաձոր
1995թվից՝լրագրող, թղթակցել եմ հանրապետական ու վանաձորյան մի շարք թերթերի,կայքերի,ամսագրերի ու տեղեկագրերի, իրավապաշտպան հանդեսների
2010թվից՝անկախ լրագրող
2011թվից՝լրագրող-բլոգեր
www.azatankakh.blogspot.com
www.lragrakan.blogspot.com
www.patmacan.blogspot.com
e-mail gayane1960@gmail.com
gayanehovsepyan91@gmail.com
gayanehovsepyan6@gmail.com
gayanehovsepyan91@gmail.com
gayanehovsepyan6@gmail.com
понедельник, 16 мая 2016 г.
Եթե ,,պրոֆեսիոնալ ժյուրին,, է որոշում, էլ ո՞րն է համաժողովրդական քվեարկության իմաստը
Երեկ ,,Եվրանյուսը,, 2 իրարամերժ տեղեկատվություն հայտնեց ,,Եվրատեսիլ-2016,,-ի վերաբերյալ::Առավոտյան տղամարդ-մեկնաբանը հայտնեց, որ Ռուսաստանը ներկայացնող Սերգեյ Լազարեւը 3-րդ տեղն է գրավել / ու անգամ շեշտեց, որ այդ հանգամանքը հանդիսականների շրջանում դժգոհություն է առաջացրել, քանի որ համակրանքը եղել է Լազարեւի կողմը /,իսկ կեսօրին կին մեկնաբանը Լազարեւին արդեն ,,գցեց,, 5-րդ տեղ / այստեղ են ասել՝,,Աջ ձեռքը չգիտե, թե ինչ է անում ձախը,,/:2-րդ տեղ գրավածին էլ հպանցիկ անդրադառնալով՝,,լավ տեղավորվեց,, ուկրաինական թեմաների մեջ ու սկսեց ներկայացնել, թե ինչ բուռն ցնծություն է Ուկրաինայում, որ իրենց ներկայացուցիչը առաջին տեղ է գրավել.թեպետ՝ներկայացվող տեսարաններում ցնծացող դեմքեր այնքան էլ շատ չէին.ավելին՝ներկայացված տեսարաններում լավ ,,նամռութ,, դեմքեր,, էլ կային, որոնց համար Եվրատեսիլը ,,հա եղած, հա չեղած,,:Ընդ որում, Եվրանյուսը երեկ կեսօրին խուսափում էր հայտնել, որ Լազարեւը համաժողավրդական քվեարկությամբ հաղթել է, բայց՝,,պրոֆեսիոնալ,, ժյուրիի կողմից է երրորդ տեղ ճանաչվել:Եվ ահա, այսօր, այն բանից հետո, երբ ռուսաստանյան լրատվամիջոցներից բացի, արդեն արեւմտյան թերթերն էլ /գերմանական, բրիտանական / սկսեցին աղմկել ,,Եվրատեսիլի,, քաղաքականացման մասին /գերմանական թերթն անգամ գրել է, որ Ջամալայի երգն առհասարակ իրավունք չուներ հնչելու՝որպես քաղաքականացված /, նոր-նոր ,,Եվրանյուսում,, որոշեցին հիշատակել, որ Լազարեւը ժողովրդական քվեարկությամբ է հաղթել, բայց ժյուրիի որոշմամբ երրրորդ տեղ է գրավել:Անգամ՝,,մեծահոգաբար,, թույլ տվեցին, որ ռուսաստանցի մի շարքային տիկին դժգոհություն հայտնի, որ երաժշտությունն էլ է քաղաքականացվում:Եթե ,,պրոֆեսիոնալ,, ժյուրին է որոշողը, էլ ո՞րն է համաժողովրդական քվեարկության իմաստը.միջազգային կապի միջոցների տնօրինության հարստացու՞մը՝SMS-ների միջոցով:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
четверг, 5 мая 2016 г.
,,Հիմա մենք ու՞մ դիմենք,,
/Աղբահանության անմխիթար վիճակը՝մեկ առանձին վերցրած շենքում/
Այսօր առավոտյան զանգահարեց Վանաձորի վետերան կանանց միության նախագահ,Լենինգրադի բլոկադայի մասնակից,երկարամյա քիմիագործ Հենրիետա Մխիթարյանը՝Վարդանանց 23 շենքի բնակչուհի,ով քանիցս է մամուլում եւ հեռուստատեսությամբ բարձրաձայնել իրենց շենքի եւ շքամուտքի կենցաղային խնդիրների մասին:Տվյալ դեպքում՝վերջինիս դժգոհությունը վերաբերվում էր աղբահանության անմխիթար վիճակին,որի առթիվ 1 շաբաթ առաջ ,,Լոռի,, հեռուստատեսությամբ հերթական տեսանյութն էր հայտնվել՝բնակիչների բուռն ելույթներով,բայց, ինչպես տեղեկացրեց վերջինս՝վիճակը նույնն է.աղբատար խողովակի մուտքը փակել են, իսկ աղբի մեքենան շաբաթական 1 անգամ է այցելում /փոխանակ՝օրվա մեջ 2 անգամ այցելի՝ինչպես այլ բակերի պարագայում.առավել եւս, որ աղբատարը չի գործում այդ շենքում, ու դեզ դրած աղբի՝պարկերով բեռնված, սատկած առնետների ու գարշահոտության մասին պատմող տեսանյութերի պակաս երբեւէ չի եղել/:Թե տեսանյութում, թե հեռախոսազրույցում Մխիթարյանը զարմանք հայտնեց, որ քաղաքի հակահամաճարակային կենտրոնից երբեւէ չեն այցելում՝իրենց դժգոհությունների կապակցությամբ:Ի պատասխան համապատասխան պաշտոնյաների նախանձելի հանգստության ու անդրդվելիության՝բնակիչները ստիպված են որպես բողոքի ձեւ՝աղբի վարձ չմուծել.տարիներ շարունակ /այնպես, ինչպես համանման այլ շենքերի բնակիչներ, որոնց մի մասի դժգոհությունները նույնպես հնչել են վանաձորյան հեռուստաալիքներով /:,,Հիմա մենք ու՞մ դիմենք,,՝Մխիթարյանի հարցմանն ի պատասխան՝խորհուրդ տվեցինք դիմել Լոռու մարզպետարան՝որպես ,,բարձրագույն դուռ,,:,,Մարդ արդեն ամաչում էլ է՝էնքան էս ու էն հարցով բողոքում է,,-անկեղծորեն խոստովանում է Մխիթարյանը:Ի դեպ, վերջինս հասարակական ակտիվիստ է ՝սիրով մասնակցում է շաբաթօրյակների, ծառ ու ծաղկի, բնության ջերմ պաշտպան է, նաեւ՝հրաշալի գոբելենագործ, բայց՝վերջինիս հասարակական այլեւայլ նախաձեռնություններն ավելի հաճախ աջակցություն չեն ստանում պետական կառույցներից կամ հ/կ-ներից.ավելին, երբեմն էլ սերնդակից կանայք՝գավառական մտածելակերպով, ,,խրատում,,են, թե ,,Քո ի՞նչ գործն է, որ այդինչ հարցով խառնվում ես,,:Ահա այսպես հասարակական նախաձեռնությունները բախվում են բյուրոկրատական պատին ու գավառական մտածելակերպին /քանիցս էլ նամակագրություն է ունեցել վերադաս մարմինների հետ ՝ի պաշտպանություն այս կամ այն ոլորտում իրավունքների խախտման/:
...Քաղաքացիական ակտիվություն՝չի նշանակում, որ պարտադիր պետք է ցուցապաստառներով ու դրոշներով փողոց դուրս գան կամ ոստիկանության հետ բախումների մեջ մտնեն:Քաղաքացիական կամ հասարակական ակտիվիստը նաեւ նա է,ով պայքարում է իր կամ ուրիշների իրավունքների համար՝անկախ դրամաշնորհային,կուսակցական կամ պետական աջակցությունից, չի վախենում, որ դրա համար իրեն կարող են ,,թարս աչքով,, նայել՝գավառական մտածելակերպով մարդիկ կամ պաշտոնյաները:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
суббота, 23 апреля 2016 г.
Աստված մեծ է ու մեզ հետ է
Բլոգներս Ղարաբաղի նման են.սփյուռքում ավելի շատ են ճանաչում, քան՝Հայաստանում
21տարի է՝լրագրության ասպարեզում եմ.1995թ. տարեսկզբից սկսեցի վանաձորյան մամուլում թղթակցություններից ու թարգմանություններից՝մանկավարժական ինստիտուտի գրադարնի մատենագետի աշխատանքին զուգահեռ, հետո հասա մինչե՜ւ մեծ քաղաքականություն:5-րդ տարին է՝գրում եմ համացանցում.3 բլոգի հեղինակ եմ /AZAT ANKAKH, Լրագրողական նոթեր, Պատմաքաղաքական բլոգ/:Գրում եմ ու գրում.ոչ միայն բլոգներումս, այլեւ՝ֆեյսբուքում:Եթե մի ժամանակ տեքստերս նախապես էի հավաքում, հետո տեղադրում համացանցում, ապա հիմա պատահում է՝միանգամից եմ մտքերս հանձնում ֆեյսբուքին, ու այդ հանպատրաստից նյութերն ավելի մեծ լսարան են ապահովում, քան՝նախապես մշակվածները:Բլոգներս էլ Ղարաբաղի նման են.սփյուռքում ավելի շատ են ճանաչում, քան՝Հայաստանում /դատելով ընթերցումների աուդիտորիայից ու արձագանքներից/:Եվ ահա, մի անիրազեկ քաղաքացի /ում դեռ չէի հասցրել ինտերնետ-տիրույթի տվյալներս՝ինքնաշեն ,,վիզիտկայով,, , հանձնել՝ ինչպես ծանոթներիս մի մասի պարագայում /, հետաքրքրվեց.,,Գործից ես հա՞ գնում,, . քիչ էր մնում Օստապ Բենդերի ոճով ասեի՝,,Մի՞թե ես նման եմ մարդու, ով կարող է այս կոռումպացված ու կլանիզացված հասարակարգում, ուր աստիճանաբար սկսում են կիսաֆեոդալական հարաբերություններ ձեւավորվել, ու պետական կամ որոշ մասնավոր ոլորտների աշխատողներն իրենց ստիպված են զգալ հոգով ստրուկի կարգավիճակում , իրեն պետական համակարգում աշխատելու ,,շռայլություն,, թույլ տալ եւ ՀՀ ,,օրինավոր,, քաղաքացու նման ,,գլուխը կախ,,՝,,գործից տուն գնալ,,:Բայց՝դրա փոխարեն ասի՝,,Ո՞ր գործից,,:Ասում է՝,,Դու դատարանում չէի՞ր աշխատում,,:Ասում եմ՝,,Վայ տնաշեն, էդ ո՞ր թվերի վրա ես մնացել, 25 տարի առաջվա՞, դատարանից հետո մի քանի տարի էլ ինստիտուտում եմ աշխատել՜...,,:Մարդ էլ կա՝ասում է ,,Դու ,,Առավոտում,, էիր չէ՞ գրում,,:Այս կարգի մարդիկ արդեն ինֆորմացվածության առումով երկրորդ պատվավոր տեղում են, քանի որ նրանց հիշողություններն արդեն 90-ակաների ու 2000-ականների կեսերում են պտտվում:Իսկ ամենահետաքրքիր ,,ռումբն,, այն էր, որ զրուցակիցս, պարզելով, որ ինտերնետում եմ գրում /ինչը փորձեցի մատչելի ձեւով ներկայացնել /, շարունակեց փորձել բացահայտել իր համար ամենակարեւորը.,,Այսինքն ո՞նց՝ ինտերնետում, չես վարձատրվու՞մ, բա ո՞նց, դու քո համար գրում ես հա՞,,:Սա նման էր նրան, որ ,,Երջանկության մեխանիկա,, ֆիլմում աղջիկ ուզելու գնացած Ռուբենին աղջկատերն ասեց՝,,Տղա ջան, բա դու կողմնակի եկամտից-բանից չունե՞ս,,:Ու էնքան փոշմանեցի, որ առաջին հարցից հետո՝,,Գործից ե՞ս գնում,, ՝չասեցի՝,,Հա՜,,:Պետք է ասեի ,,հա,, ու ,,պրծնեի,,:Դրանից հետո միգուցե հարց չտա՞ր,կամ էլ ո՞վ գիտե, այն ժամանակ էլ ասեր՝,,Էլի էնտեղ ե՞ս լինում,,:Է հա թող ասեր, ես էլ կասեի՝,,հա,,.ինչպես որ մի անգամ մեկին եմ ասել.մի օր մեկը հարցրեց, թե ,,Էլի էնտեղ ե՞ս լինում,, ասեցի՝,,հա,, ու դրանից հետո էլ հարց չտվեց, ես էլ չուզեցի իմանալ, թե իր իմացած ,,էնտեղը,, որտեղ է:Բա թե չէ արի ու զրոյից ,,նաղլ արա,, թե ինչպես եղավ, որ դու դարձար այլախոհ լրագրող, ու սկսեցիր կարեւորել ոչ միայն քո, այլեւ՝հասարակության խնդիրները, կամ քո խնդիրների համատեքստում հասարակության խնդիրներն էլ ներառեցիր՝գրիչիդ օգնությամբ, այդ ընթացքում ստիպված լինելով ղեկավարությանդ հետ տարաձայնությունների մեջ մտնել , քանի որ քո գրածները չէին բխում նրանց շահերից, ումից այս կամ այն կերպ կախման մեջ էր ղեկավարությունդ, ու ստիպված էիր մի դեպքում սեփական դիմումով դուրս գալ հիմնական աշխատանքից, մի դեպքում՝գործատուի կողմից պայմանագրի դադարեցման. մի դեպքում էլ՝բանավոր պայմանավորվածության խախտման, ու ոտք դնել համացանցային ազատ տիրույթ, որտեղ ոչ հսկող կա, ոչ գրաքննող, ոչ մտքերդ խուզող կամ քննադատական հոդվածներդ չտպելու դիմաց՝ սրա-նրա հետ գործարքների մեջ մտնող:Ամեն դեպքում՝չեմ զղջում սկզբունքներիս հավատարիմ մնալու համար:Աստված մեծ է ու մեզ հետ է.այնպես, ինչպես նաեւ իմ նման մտածող շատ ու շատ համախոհներ...Բա որ չեն ասում՝,,Հիմի ո՞րտեղ ես նստում, գործիդ տեղը ո՞րն է,,: ,,Գործիս տեղը,, ինտերնետն է ,,նաչալնիկներս,, էլ Գուգլն ու ֆեյսբուքը:Դե արի ու էդ շա՜ տ հին մարդկանց բացատրի, որ ինտերնետում գրելու համար պարտադիր չէ, որ ,,գործի տեղ,, ունենաս.կարեւորը՝աշխատանքային ,,,գործիքներդ,,՝,,մեյլիդ,, ,,պարոլն ու լոգինը,, հետդ լինեն կամ քո մտքում, ու մեկ էլ՝տվյալ համակարգիչը հայերեն ծրագիր ունենա ու տեքստ հավաքելու քո նախընտրած ծրագիրը:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
четверг, 21 апреля 2016 г.
Վանաձորի կոմկուսում գտնում են, որ Արցախից ոչ մի թիզ հող չի կարելի հանձնել
Իսկ Ռուսաստանին քարկոծելուն դեմ են
Ապրիլի 21-ին,Հայկոմկուսի Վանաձորի գրասենյակում կազմակերպված ասուլիսը երկրի պատերազմական վիճակին էր նվիրված եւ սոցիալ-տնտեսական խնդիրների վերհանմանն ու դրանց լուծման ուղիների առաջարկմանը:Բայց՝գլխավոր ,,մեխը,, թերեւս, հայ-ռուսական ,,դարավոր բարեկամությունն,, էր ու հնարավոր վտանգը՝այդ ,,բարեկամության,, գլխին կանգնած:Իսկ վտանգը, ըստ կոմկուսի առաջին քարտուղար Անդրանիկ Ղուկասյանի, մայրաքաղաքում հակառուսական ուղղվածությամբ ցույցերն են, որոնց ետեւին նա տեսնում էր ,,գրանտակերների,,: ,,Ի՞նչ է նշանակում Ռուսաստանի արտգործնախարարի դեմ երիտասարդներ հանել ու բողոքի ցույց կազմակերպել,,-հռետորական հարցադրում արեց վերջինս:Նա միաժամանակ գերագնահատեց ռուսական բանակի դերը՝հայ-թուրքական սահմանների պահպանման հարցում, ասելով, որ եթե ռուսը չլիներ, թուրքը վաղուց ,,վրա կտար,,:Մինչ ասուլիսի պաշտոնական մեկնարկն ու ասուլիսի ընթացքում էլ՝ լրագրողների եւ քաղկոմի առաջին քարտուղարի միջեւ բուռն բանավեճ տեղի ունեցավ, քանի որ լրագրողները պնդում էին, որ Ռուսաստանն իրավունք չուներ իր դաշնակից Հայաստանի ոխերիմ թշնամուն զենք վաճառել, որն էլ հետո ուղղվեց Արցախի ու Հայաստանի դեմ:Անդրադարձ եղավ նաեւ ՏԻՄ ընտրություններին.պարզվում է, դրանք յոթ սարի ետեւում չեն, եւ սեպտեմբերին կկայանա Վանաձորի ավագանու ընտրություն /հետո՝ընտրված ավագանու միջոցով՝քաղաքապետի/:Ու կոմկուսը պատրաստվում է առնվազն 15 անդամ ներկայացնել / այն դեպքում, երբ նախորդ ընտրություններին 2 թեկնածու էր լինում /:Ելնելով այն հանգամանքից, որ կոմկուսի շարքերն օրեցօր նոսրանում են, վանաձորյան հեռուստատեսության մեկնաբանը հետաքրքրվեց, թե արդյո՞ք կոմկուսը կարող է այդքան մարդ ներկայացնել,բանախոսն էլ հավաստիացրեց, թե անգամ 30-ի են պատրաստ: /Կարծում ենք, ավագանու անդամ ներկայացնելու հարցում չի կարելի առաջնորդվել գլխաքանակով կամ ,,Շատ լինի՝քիչ չլինի,, կարգախոսով, քանի որ ավագանու անդամը պետք է լինի քաղաքականապես գիտակից, քաղաքի ու բնակչության հոգսերով շահագրգիռ եւ հասարակությանը ոչ անհայտ մեկը:-Գ.Հ./:,,Ո՞րն է կոմունիստական հասարակարգի անցնելու ձեր մոդելը՝Հյուսիսային Կորեայի՞, թե՞ Ստալինի, կամ ...,,-ասելիքս չհասցրի ավարտել, քանի որ Հյուսիսային Կորեայի հիշատակումն իսկ արդեն բուռն ծիծաղ առաջացրեց՝մասնակիցների մոտ:,,Հյուսիսային Կորեայի եւ Ստալինի,,-ի հեճուկս կատակի տվեց Ղուկասյանն ու լրջությամբ ասաց, թե իրենց, սեփական մոդելով են առաջնորդվում, որ չպետք է լինի ոչ Հյուսիսային Կորեայից,եւ ոչ էլ՝Չինաստանից:Իսկ երբ գովաբանեց սոցիալիզմի առավելությունները, որոնք իսկապես եղել են, հարցրի, թե ինչու՞ կոմունիստները չեն միանում սոցիալիստական ուժերին եւ հրաժարվում ,,կոմունիզմ,, պիտակից, որ վանում է հասարակությանը, քանի որ մարդիկ շատ վատ հիշողություններ էլ ունեն կոմունիզմի հետ կապված, եւ կոմունիզմ ասելիս ոչ թե 70 տարվա սոցիալիզմի առավելություններն են հիշում,այլ՝ 30-ականներն ու ստալինյան ռեպրեսիաների տասնյակ հազարավոր զոհերին:Ղուկասյանն էլ ավելի ամրապնդեց... ասածս, ասելով, որ, ցավոք, երբ որեւէ բանավեճի ժամանակ հակամարտող ուժերից մեկը կոմկուսից է լինում, մյուս կողմն անպայման 37 թիվն է վերհիշում:Երբ բանախոսն սկսեց Ստալինին մեծարել / ում մեծադիր ու փոքր նկարներն էլ փակցված են կոմկուսի պատերին, ինչից կարելի է ենթադրել, որ այստեղ Խրուշչովի կազմակերպած Մեծ Բեկումն ու Ստալինիզմին ,,սխալ հանելն,, ամենեւին էլ ,,ասնավանի չեն,,այսօրվա կոմունիստների համար՝Ստալինից հրաժարվելու հարցում /,հիշեցրի, որ 1961թվին հենց իրենք՝կոմունիստներն են Ստալինի քաղաքականությունը սխալ հռչակել ու դատապարտել բռնաճնշումները:Բայց՝ Ղուկասյանը շարունակեց Ստալինին պաշտպանել.,,Էդ Ստալինը չէ՞ր ,որ Հայրենական պատերազմում հաղթեց,,/իսկ մենք կարծում ենք, թե ժողովուրդների ինտերնացիոնալ բարեկամությունն էր ու համախմբումը՝ֆաշիզմի դեմ:-Գ.Հ. /:Հարգելիսներս, Ստալինին փառաբանելով դուք ախր հակաքարոզչություն եք տանում հենց սոցիալիզմի դեմ,որի առավելությունները գովաբանում եք . ո՞նց կարելի է ստալինիզմը արդարացնել՝հոգուն մեղք վերցնելով, մարդկությունն ախր հիշողություն ունի, Գուլագ-Արխիպելագ է կարդացել, հազարավոր անմեղ աքսորվածների մասին պատմություններ իմացել, թե ինչ տանջանքներ են կրել բանտերում, իսկ դուք արդարացնում եք, թե Ստալինը թույլ է տվել, որ աքսորվածների ընտանիքներին էլ հետները Սիբիր տանեն, կամ՝իբր Ստալինը ,,չի իմացել,, թե ով է մեղավոր, ով՝ անմեղ, եւ 37թվի ,,մեղքը,, հիմնավորապես գցում եք հայ ,,ծախող,, ու բանսարկու , իրար վրա ,,մատերիալ գրող,,հասարակության վրա...
Ղարաբաղի հարցին անդրադառնալիս, բանախոսը նշեց, որ իրենք կողմ են Արցախի տարածքային ամբողջականության պահպանմանը եւ գտնում են, որ չպետք է թուլ տալ, որ մի թիզ հող անգամ ետ հանձնվի:Իսկ Արցախի բնակչության շրջանում նոր հանրաքվեի անցկացմանը դեմ են:,,1989թվին արդեն մի անգամ եղել է հանրաքվե, ու Արցախը ԳԽ որոշմամբ ճանաչվել է Հայաստանի մաս, հիմա ինչու՞ պետք է նոր հանրաքվե անցկացվի,,-զարմացավ բանախոսը, եւ լիովին համամիտ ենք այդ դիտարկմանը:Տնտեսական խնդիրների թվում մտահոգություն հայտնվեց, որ Վանաձորի մի քանի գործարաններ, որոնք սեփականաշնորհված չեն, լավագույնս թալանվում են՝անտերւթյան արդյունքում, եւ, բանախոսի կարծիքով, հարկավոր է, որ պետւթյունն այդ շինությունների նկատմամբ վերահսկողություն սահմանի:,,Իսկ ու՞մ հաշվեկշռում փոխանցեն այդ շինությունները՝քաղաքային համայնքի՞, թե՞ պետբյուջեի,,՝հարցիս պատասխանեց, որ տարբերություն չկա, թե ում հսկողության տակ այն կանցնի՝քաղաքապետարանի՞, թե՞ մարզպետարանի, կարեւորը, որ վերահսկողություն լինի ու անտերությունը կանխվի, եւ այդ համատեքստում հիշատակեց, որ տրիկոտաժի ֆաբրիկայի երբեմնի շենքի վրա... արդեն ծառ է աճել:,,Էդ էլ է՞ Ռուսաստանը մեղավոր,,- հեգնեց բանախոսը:Մինչ ասուլիսի սկսվելը, Ա.Ղուկասյանը ցավով հիշատակեց, որ կոմունիստների թիվը պակասել է եւս մեկով.Ռուսաստանում կաթվածի հետեւանքով մահացել է 1961թ.ծնված, ՀԿԿ Կենտկոմի պլենումի անդամ, վանաձորցի Ռոբերտ Նազարյանը՝աշխույժ, եռանդուն ու գործունյա մի անձնավորւթյուն, որ նախորդ ընտրություններում մշտապես ներկայացվում էր որպես ավագանու թեկնածու՝կոմկուսի կողմից:Նաեւ տեղեկացրեց, որ այսօր սահմանին զոհված զինվորներից մեկը վանաձորցի է եղել:Ա.Ղուկասյանը համաձայնեց, որ բանակ են զորակոչվել եւ առաջնագծում զոհվել հիվանդ, ֆիզիկապես անպատրաստ մարտիկներ, բայց՝գտնում էր, որ տեղին չէ հայտնել , թե ի՞նչ պահուստային զենք ունի Հայաստանը թշնամու դեմ, որ մինչ օրս չի կիրառում, բայց հպարտանում է այդ զենքով:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
вторник, 29 марта 2016 г.
90-ականների կոլորիտ
Ստորեւ ներկայացվում են 90-ականերին մամուլում տպագրված իմ մի քանի երգիծական ստեղծագործություններ՝իրապատում հիմքի վրա
,,ԼԱՎ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԱԿԱՆ ՍԵՄՈՒՇԿԱ,,
Վանաձորի փողոցներում արեվածաղկի սերմ վաճառող տարեց մի կին, տղամարդկային կոշտ ու կոպիտ ձայնով արդեն քանի տարի է՝գովազդում է ոչ միայն իր ապրանքը, այլեւ՝ամեն ինչ.,,Լավ խարակած սեմուշկա՜...,, ,,Անկախ Հայաստանի սեմուշկա՜...,,:Երիտասարդների հանդիպելու դեպքում ,,կենացները թանկանում են,, ու նա ողջ ուժով բղավում է.,,Երիտասարդական սեմուշկա՜...,, եւ նույնիսկ՝,,լավ ֆիգուրով սեմուշկա,,:Այս վերջին բացականչությունը հարուցում է շրջապատի բարձրաձայն քաջալերանքն ու ոմանք հիշեցնում են՝,,Կասանդրայի սեմուշկա՜...,, իսկ արեւածաղիկ վաճառողն իր հերթին ուղղում է մտցնում՝ասելով.,,Չէ, տղա ջան, ,,Զամարաշկայի,, սեմուշկա,,:Չնայած քաղաքի ,,Լաչինի միջանցք,, կոչվող բացօթյա առեւտրի հատվածում, կրպակներում տեղադրված ռադիոբարձրախոսներից մշտապես հնչում էին ԱԺ նիստերի քննարկումները, այնուամենայնիվ, արեւածաղկի սերմ վաճառող կինը երբեւէ չէր ասել ,,Ազգային ժողովի սեմուշկա,,, մինչեւ...վերջերս, երբ հանկարծ քաղաքականությունը նրան էլ պարուրեց ու արդեն սկսեց կանչել.,,Լավ խորհրդարանական սեմուշկա,, ինչից կարելի է եզրակացնել, որ խորհրդարանի նիստերը, դժբախտաբար, սկսել են բրազիլական սերիալների կարգավիճակ ստանալ:
,,Առավոտ, 1999թ.դեկտեմբեր
----------------------------------------------------------------------------
ԻՐԵՆՑ ,,ՇԼԱՆԳԻ,, ՏԵ՞Ղ ԵՆ ԴՐԵԼ
Վանաձորի գործարաննեից մեկը աշխատավարձերի պարտքերը փակելու հետաքրքիր տարբերակ էր ընտրել:Գործարանի՝մահացած աշխատակցին չվճարված աշխատավարձի պարտքը նրա հարազատներին էին հանձնել...200մետրանոց ռետինե փողրակի՝նույն ինքը՝,,շլանգ,,/տեսքով:Շուկայական հարաբերությունների արդյունքում ծնվող նման երեւույթները եզակի չեն:
7.07.1998թ.,,Առավոտ,,
---------------------------------------------------------------------------------
ՄԵՆՔ ԵՆՔ՝ ՄԵՐ ՍԱՐԵՐԸ-2
Վանաձորի արդյունաբերական շուկայում ոմն քաղաքացի՝ալկոհոլի ազդեցության տակ, բուռն վիճաբանության մեջ մտնելով սեփական կնոջ հետ, հայհոյեց, ապա զայրացած շրջեց վերջինիս անձնական տիրույթներում գտնվող վաճառասեղանը՝իր եղած-չեղածով, իսկ վերջում հրամայեց չքվել այդտեղից եւ ,,տուն կորչել,,:Ականատեսների վկայությամբ՝նման անակնկալները ,,խեղճ կնկա,, գլխից անպակաս են:Իր կինն է, իր կնոջ վաճառասեղանն է, այսինքն՝համարյա թե իր վաճառասեղանն է, սակայն ի՞նչ երաշխիք, թե նա վաղը չի շրջելու ուրիշի կնոջ վաճառասեղանն ու ապրանքները, պետության ապրանքները, եւ ինչու՞ հասարակությունը մինչեւ հիմա իրավունք չունի ,,մտնել նրանց մատի ու մատանու արանքը,,:...Իսկ զայրացած կնոջն այլ ելք չէր մնում, քան՝շրջակայքում փնտրտուքներ կատարել՝ամուսնուն ,,էդ օրը գցողներին,, հայտնաբերելու եւ մի լավ խայտառակելու ուղղությամբ:
,,Առավոտ,, 3.07.1998թ.
--------------------------------------------------------------------------------
Ի՜ՆՉ ԼԱՎ Ա ՉԷ՞
Վերջերս Երեւան-Վանաձոր-Երեւան պետական ավտոբուսների գները փոքր-ինչ իջել են՝800-ից հասնելով 600-ի:Այս պայմաններում, թվում էր, թե 1000դրամանոց միջքաղաքային երթուղային-միկրոավտոբուսների գները նույնպես կիջնեն:Սակայն՝,,Ժողովուրդ, գիտեք չէ՞, որ 1500-ով ենք գնում,,-համարյա թե շարժվելու պահին հայտարարեց Երեւանից Վանաձոր մեկնող երթուղայինի վարորդը:Նրա ,,որոշման,, դեմ ընդվզեց միայն մի երիտասարդ, որի իջնելուց հետո վարորդը տեղնուտեղը կանխորոշեց ճակատագիրը.,,Բան չկա, թող 3 հազարով գնա, որ իմանա,,: Երեւի թե ,,մի բան գիտեր,,:,,Ոչ մութ էր, ոչ էլ՝մառախուղ,,:Չորս կողմը ՝լույս ու պայծառ:
,,Առավոտ,, 14.04.1998թ.
-----------------------------------------------------------------------
ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ ՓՈԽԱՐԵՆ՝ԾԽԱԽՈՏ
Ամանորի նախօրյակին ,,հաճելի,,նվեր ստացան մանվածքային ֆաբրիկայի աշխատողները:Մի քանի ամսվա աշխատավարձի փոխարեն յուրաքանչյուր աշխատողի տրվեց Հորդանանի արտադրության ,,Գոլդ սթար,, տեսակի 20 տուփ ծխախոտ: ,,Չար լեզուներն,, ասում են, որ ,,սեւ շուկայում,, 65-70դրամ արժեցող այդ ծխախոտները ,,ոչ ծխվում են, ոչ ծախվում,,:
,,Վերածնունդ,, թերթ, 30դեկտեմբերի, 1994թ.
-----------------------------------------------------------------------------
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
,,Լաչինի միջանցքի,, , կենտրոնական շուկայի եւ փոխանակման հարակից կետերի ամենամոտակա տվյալներով՝ ռուսական մաշված ռուբլին գնվում է 50 տոկոս զեղչով, ,,սաղացվում,,՝80-ով:
5, 10, 20 համարանիշ ունեցող ամերիկյան մանր դոլարները մեծահոգաբար գնվում են առանց զեղչի, վաճառվում...տոկոսով:
Ամերիկյան 50 եւ 100դոլարանոց թղթադրամները ,,միջանցքում,, գնվում են 10 տոկոս զեղչով եւ փոխանակման կետերին ,,սաղացվում,, առանց զեղչի:
Ռուսական 1000ռուբլիանոցները մի կերպ վաճառվում եւ մի կերպ վճարվում են:
,,Վերածնունդ,, թերթ, 14 փետրվարի, 1995թ.
----------------------------------------------------------------------
,,ՊՈԼԵ ՉՈՒԴԵ՞Ս,,
Սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների զածր գնի՝տեւական ժամանակով կայունացումը հիշեցնում է հայտնի հեռուստախաղը:Իրականում 20000դրամ արժողությամբ այդ սերտիֆիկատները շուկան ժողովրդին առաջարկում է հանձնել մի քանի անգամ պակաս գներով:Ժողովուրդը / նրանք, ովքեր դեռ չեն իրացրել այն կամ ներդրել արտադրության մեջ/, համառորեն հրաժարվում է՝սպասելով ,,մրցանակի,,:,,Շահելու,, հավանակնությունը, սակայն, շատերի մոտ փոքրացավ՝վերջերս մի պաշտոնյայի կողմից արված այն հայտարարությունից հետո, թե՝,,այնուամենայնիվ, դրանց գինն առաջիկայում չի նվազի,, ինչը ենթադրել է տալիս, թե չի էլ ավելանա, ինչպես մի ժամանակ պնդում էին ,,լավատեղյակները,,:
1996թ.անտիպ նյութերի արխիվից
-------------------------------------------------------------------
,,Փայ հավաքող,, Նանարը
1980-90-ականների ամենակոլորիտային դեմքը Կիրովական-Վանաձորում՝,,փայ հավաքող,,Նանարն էր, ում մասին 90-ականներին ԱԻՄ-ի ,,Կանչ նախնյաց,, թերթում պատմվածք էր գրել վանաձորցի արձակագիր, ասմունքող Ռոզա Ալավերդյանը/օղորմի հոգուն/:Միջին տարիքի կին էր Նանարը. շրջում էր բազմագույն լաթերով պաճուճապատված հանդերձանքով, ,,փայի,, տոպրակը ուսից կախ, հայհոյանքը՝ բերանին:Ավելի շատ ոչ թե մուրացիկ էր, այլ՝,,ռեկետ,, ու յուրօրինակ հարկահավաք:Փող չէր պահանջում, այլ՝մթերք.մոտենում էր բացօթյա առեւտրով զբաղվողներին ու պահանջում.,,Ապո,փայս տուր,,.ու վայն եկել տարել էր ոչ միայն,,ապոյին,, այլեւ՝այդ տարածքով անցող-դարձողներին, քանի որ Նանարը հայհոյանքի տուտը բացում էր ու սկսում տղամարդու նման հայհոյել՝ամենաէկզոտիկ ու չլսված բառապաշարով:Նոր տարվա օրերին էլ տնետուն էր գնում ու դռները բախելով՝իր ,,փայն,, ուզում.անգամ՝տոլմայի տեսքով:Մի խոսքով՝մի յուրօրինակ ,,հելոին,, էր, այն տարբերությամբ, որ ոչ թե ,,հելոինի,, չարքի նման անիծում էր՝,,փայ,, չստանալիս, այլ՝հայհոյում:Ցավոք,Նանարի հոգեկան վիճակը շահարկում էին հաճախ՝երիտասարդ ավարաները ու դիտմամբ սադրում՝խոսքուզրույցի քաշելով, որ հայհոյի, հետո էլ հրճվում էին իրենց ավարայության վրա:
--------------------------------------------------------------------
Լոռեցի մի կին բարձրանում է ավտոբուս:Նկատելով ներսում փակցված մերկ կնոջ լուսանկարը, մի պահ ուշադիր նայում է, որից հետո միամիտ-միամիտ հարցնում.
-Էս որ սրանք սաղ օրը սենց տկլոր պառկըմ են, բա սրանց տան գործն ո՞վ ա անըմ...
,,Ոզնի,, 1996թ.դեկտեմբերի 30
------------------------------------------------------
Դուռը թակում են:
Ո՞վ է:
Ձայն չկա:
Նորից են թակում:
-Ո՞վ է:
Լռություն:
Վերջապես լսվում է.
-Այտա ,դե որ ձեն չեմ հանըմ, ուրեմն ես կլեմ էլի...
,,Եղինջ,,1995թ. թիվ 3
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
среда, 16 марта 2016 г.
Ամեն պարը պարեցինք՝մնաց համատիրության ,,կույր-աղիք,, վարձը
Համատիրության աշխատողը պնդում է, որ կառավարությունը շենքերի տանիքների նորոգման համար գումար չի հատկացնում
Ամենեւին չէի կասկածում, որ տեղական իշխանությունների ,,թանին թթու ասող,, հերթական հոդվածներիս հերթական ,,արձագանքն,, էլ իրեն սպասեցնել չի տա:Եվ ահա, երեկ, համատիրության ,,բարիշնյաներից,, մեկն ինձ ,,բռնեցրեց,, մեր շքամուտքում, ու ճշտելով, որ ,,խնդրո առարկա,, բնակարանի ապրողներից եմ, դժգոհեց,որ ես ոչ մի անգամ դուռը չեմ բացում, ու հիշեցրեց, որ մենք ,,շատ մեծ գումար ենք պարտք,,համատիրությանը՝որպես ,,սպասարկման վարձ,,:,,Էդ ո՞ր գումարի մասին է խոսքը, էն որ թղթի վրա գրում եք ու աճեցնու՞մ,բայց դուք ինձ հետ պայմանագիր ունե՞ք, որ պետք է սպասարկեք,, ՝այս եւ համանման այլ հարցերիս՝պատասխանեց.,,Եթե գտնում եք, որ պարտք չեք, ինչի՞չեք դատի տալիս,,.այս խորհուրդն անխտիր տալիս են բոլոր նրանց, ովքեր համատիրության վարձը ,,պրիզնատ,, չեն գալիս՝այն համարելով չհիմնավորված:10-15 րոպեանոց զրույցը, որ սկսեց ,,լեզվամարտի,, վերածվել,ամբողջությամբ վերարտադրելն,ինչ խոսք, գլխացավանք է, միայն կարող եմ հիշել, որ աննկատ ու սահուն անցավ ,,դու,,-ի,եւ երբ այդ առթիվ դիտողություն արեցի, արդեն վերին հարկ էր բարձրացել ու սկսեց լեզվակռիվը շարունակել վերին հարթակից:Զրույցի ընթացքում էլ ինձ մեղադրեց...ստախոսությա մեջ, թե իբր ես ստում եմ, երբ ասում եմ,որ շենքում եղած ջրի վթարների ժամանակ առձեռն մուծումներ չենք կատարել՝վթարը վերացնելիս / չէի կարող ասել՝,,վայ աչքներդ բռնի մուծած գումարները,, քանի որ ջրի վթարի համար հավաքված գումարները մասնավոր կարգով էին հավաքվել, որից երեւի թե համատիրությունը ,,խաբարություն չունի,,/: Եվ սա՝այն դեպքում, երբ ինքն ընդամենը երկու տարվա աշխատող է/ իբր, քանի որ ինձ թվում է՝ավելի ուշ է ընդունվել /, իսկ ես՝34 տարվա բնակիչ:Երբ վկայակոչեցի, որ ի՞նչ հիմքով են սպասարկման վարձ որոշում ըստ սենյակների քանակի, եթե իրենք բակիչների սենյակներում սպասարկում չեն իրականացնում, այս հարցին պատճառաբանեց, թե ,,տանիք են նորոգում, սենսորային լուսավորություն են քաշել,,.Նախ՝սենսորային լուսավորությունն ինչ-որ ծրագրով է արվել՝պետական թե դրամաշնորհային, իսկ տանիքների նորոգման համար կառավարությունը գումարներ է հատկացնում, բայց, պարզվեց, վերջինս կառավարության արածն էլ էր ,,ուրանում,, ու զրույցը միտինգի վերածելով՝բղավեց.,,Կառավարությունը ոչ մի կոպեկ չի տալիս, էդ ի՞նչ մեծ կարծիքի ես կառավարության մասին,,,: Հարցիս՝,,Դու կարո՞ղ ես ապացուցես, որ չի տալիս,, / դե քանի որ ինքը ,,դու,,-ի էր անցել՝երբ որ ոչ հորս կողմից էր բարեկամ, ոչ՝մորս, ուստի ես էլ իր նման վարվեցի /՝ասաց.,,Իսկ դու ապացուցիր, որ տալիս է,,: Ասի՝,,Ու՞մ ապացուցեմ, քե՞զ,,:Երբ հիշեցրի, որ այս անիմաստ խոսակցությունն ունեցել եմ նաեւ նախորդ աշխատողի հետ՝հեռախոսով / ի դեպ, նախորդ աշխատողն ավելի բարեհամբույր ու քաղաքավարի էր, երեւի դրա համար էլ ազատել են/ ասաց՝,,Դու նախորդին էլ չես վճարել, բոլորը մուծում են էստեղ, բացի քեզնից,,:Ի պատասխան՝ասացի, որ ,,լավ եմ անում՝չեմ մուծում , ու ոչ միայն ես, այլեւ՝շատերը քաղաքում, ովքեր այդ վարձը համարում են չհիմնավորված,,,:Ի՞նչ ,,սպասարկման վարձի,, մասին է խոսքը, եթե շենքերն անկախությունից ի վեր՝անգամ հավաքարար չունեն, եւ այդ գործն էլ են բնակիչներն անում , ու դա անգամ հարեւանական վեճուկռիվների առիթ է դարձել:Իսկ ամենավատն ու վիրավորականը, կրկնում եմ, այն էր, որ նա ուղիղ երեսիս նայելով՝մի քանի անգամ սկսեց շքամուտքով մեկ բղավել՝,,Սուտ ես ասում,,.այնպիսի տպավորություն էր, թե ես նրա համար ոստիկան էի, ինքն էլ ակտիվիստ Գասպարին էր ու վրաս բղավում էր՝,,Սուտ ես ասու՜մ...,,:Չնայած վերջինս իմ պահանջով ներկայացավ, բայց քանի որ ,,գործ տալու,, ,,խասյաթ,, չունեմ, նպատակահարմար չեմ գտնում անունը նշել, միայն ինձ հետաքրքիր է, թե իրո՞ք կառավարությունը շենքերի նորոգման համար գումար չի տալիս: Այդ դեպքում ինչու՞ են անվերջ հեռուստատեսությամբ տարփողում, որ տանիքների նորոգման գումարներ են հատկացվում համատիրություններին:
Էս հատած-հանգած քաղաքի ու անեկամուտ բնակչության վրա, որ մնացած վարձերի տակից է հազիվ դուրս գալիս կամ չի գալիս ու պարտքերի տակ ճկռում է՝ բերել են արտասահմանյան ,,կոնդոմինիումի,, մոդել են փաթաթել.միգուցե դա արտասահմանում հաջողություն է ,,բռնել,, բայց Հայաստանում, դատելով նաեւ մայրաքաղաքում համանման բողոքներից, հաստատ քննություն չի բռնել:Դե եթե արտասահմանյան մոդել եք բերել, արտասահմանյան էլ վարվելակերպ սովորեցրեք աշխատողներին, ոչ թե 2 տարվա աշխատողը 34 տարվա բնակչին մեղադրի ստախոսության մեջ.մեկ հարցնող լինի՝աղջիկ ջան, էդ քանի՞անգամ ես ինձ բռնեցրել ստախոսության մեջ, ե՞րբ եւ որտեղ:
...Իսկ էդ համատիրությունը ո՞րտեղ էր, երբ անցած գարնանը մեր բնակարանում ջրի վթար տեղի ունեցավ՝ջրի մեծ ճնշման պատճառով, եւ ուշ երեկոյան մի կերպ ջրմուղից մասնավոր կարգով կարողացանք վարպետ բերել, որ վթարը վերացրեց:Եթե երեկոյան ժամերին տեղի ունեցող վթարներն էլ են քաղաքացիներն իրենց ուժերով վերացնում, էլ համատիրության ,,սպասարկման վարձի,, իմաստը ո՞րն է:Շքամուտքի աստիճաներն են արդեն սկսել կամաց-կամաց թափվել՝նրանք տանիքներից են կպել՝պոկ չեն գալիս:Ընդհանրապես լավ կլինի,եթե մայրաքաղաքի օրինակով մի կենցաղային շտապօգնություն էլ Վանաձորում լինի, որ մարդիկ վթարների ժամանակ իմանան, թե ում կանչեն այն ժամին, երբ արդեն հիմնարկներում աշխատանքն ավարտված է լինում:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
понедельник, 14 марта 2016 г.
пятница, 11 марта 2016 г.
четверг, 10 марта 2016 г.
Չհոգնեցի՞ն ֆեյսբուքիս էջի վրա ,,ատամ կրճտացնելուց,,
Չէ ախպեր ջան, վերջ, էս անգամ ,,ընդդեմ ֆեյսբուքահենության,, հերթական նյութս որոշեցի տեղադրել բլոգում, ոչ թե՝ֆեյսբուքում, թե չէ մեկ էլ տեսար՝էլի ասավ՝,,ձեր աքքաունտը կասկածելի ակտիվություն էր ցուցաբերում,, ՝դրա համար ժամանակավոր արգելափակել ենք, մինչեւ ապացուցենք, որ օգտատերը դուք եք,,:
...Ժողովրդավարության թշնամիներին հանգիստ չի տալիս ֆեյսբուքյան էջս.հատկապես այն բանից հետո, երբ իմ կողմից ստեղծված ,,Սփյուռքահայեր,, խումբն սկսեց մեծ լսարան ձեւավորել ՝մոտ 250 անդամ, որ ավելի շատ չի նրա համար, որ հայտերն արդեն ընդունվում են մանրակրկիտ ուսումնասիրությունից ու ֆեյքերին օգտատերեից ջոկելուց հետո՝ նախապատվությունը տալով նախ եւ առաջ սփյուռքահայերին, իսկ 250-ի սահմաններից առայժմ չավելացնելու նպատակահարմարությունը պայմանավորված է նրանով, որ դիտումների քանակը տեսանելի լինի եւ ըստ այդմ որոշվի, թե արժե՞ արդյոք անդամների թիվը 250-ից ավելացնել:Սկզբում արգելափակվեց ,,Սփյուռքահայեր,, էջի նկատմամբ իմ գործառույթները, հետո ֆեյսբուքիս էջի նկատմամբ գործառույթները սահմանափակվեցին, իբր՝,,աքքաունտս,, ,,կասկածելի ակտիվություն,, է ցուցաբերում:Հիմա ՝շարունակության մասին:Ընդամենը վերջերս էր, որ ֆեյսբուքն իմ էջի նկատմամբ գործողություններս վերականգնվելուց հետո կրկին հարցրեց, թե արդյո՞ք հայտ չեմ նեկայացրել գաղտնաբառս փոխելու /ես էլ գրեցի՝որ չեմ ներկայացրել .կամ ինչու՞ պիտի ներկայացնեի, եթե նոր էի փոխել՝այն էլ արգելափակվելու պատճառով /:Իսկ երեկ արդեն ֆեյսբուքն սկսեց կրկին կասկածել իմ ակկաունտի ,,անկեղծությանն,, ու էլի հարցաշար ներկայացրեց, որ ես ապացուցեմ, որ ես ես եմ, ոչ թե՝ոմն նենգ Պողոս, որ դավադրաբար փորձում է կոտրել աքքաունտս, եւ էլի առաջարկեց նոր գաղտնաբառ ընտրեմ.լավ էլ բանուգործ չունե՞մ ես, որ անընդհատ ստիպված եմ գաղտնաբառ փոխել ու հարցաշար լրացնել:Համենայն դեպս՝ֆեյսբուքն ինքը կասկածը հայտնեց, հնարավոր համարելով, որ ինչ-որ մեկը ցանկացել է ,,վզլոմած,, անել ֆեյսբուքյան ,,աքքաունտս,,:Հատկանշական է, որ ֆեյսբուքն իմ ,,ակաունտի,, ,,կասկածելի ակտիվություն,, է նկատում այն ժամանակ, երբ ես 3 օր շարունակ՝մարտի 6-ից 8-ը ներառյալ, ,,կասկածելի պասիվության,, մեջ էի՝նեղ-անձնական,կենցաղային խնդիրների պատճառով, ու 3 օր համացանցից չէի օգտվել: Սրանից կարելի՞ է եզրակացնել, որ ժողովրդավարության թշնամիների ակտիվությունն սկսվում է այն ժամանակ, երբ իմ մոտ համացանցային պասիվություն է սկսվում, ու երեւի մտածում են.,,Ըհը, քանի տանը մարդ չկա, կարանք արխային մտնենք ու փորձենք գաղտնաբառը թաքստոցից հանենք,,:Լավ էս ժողովրդավարության թշնամիները չհոգնեցի՞ն ֆեյսբուքիս էջի վրա ,,ատամ կրճտացնելուց,,:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
суббота, 5 марта 2016 г.
суббота, 13 февраля 2016 г.
,,Չաշխատեցի՞ր ամառը, ասա ՝ի՞նչն էր պատճառը,,
Որ շարքային քաղաքացիների մի մասն ամռանը չկարողանար պահածոներ փակել՝դա կարելի է բացատրել սոցիալական ծանր իրավիճակով, բայց որ պահածոների աշխատող գործարաններն են ոչ լիարժեք աշխատել՝դա մտորելու տեղիք է տալիս:Այս մտքերին հանգեցինք, երբ տեսանք, որ Վանաձորի խանութներում լոլիկի մարինադացված պահածոներ չկան, այլ միայն՝տոմատի հյութեր ու մածուկներ:Մինչդեռ ողջ տարին տքնաջան աշխատած գյուղացիները տոննաներով պոմիդոր էին հավաքել ու անընդհատ բողոքում էին, որ պետությունն իրենց չի աջակցում՝դրա մեծածախ վաճառքի հարցում, ու ստիպված են տոննաներով պոմիդոր թափել /չհաշված՝տոննաներով թափած վարունգն ու խաղողը /:Եվ ո՞վ է այս ամենի մեղավորը.գյուղնախարարությու՞նը, թե՞ տնտեսական զարգացման նախարարությունը, որի նախարարն էլ է պաշտոնաթողության վտանգի առաջ կանգնած:Իսկ միգուցե Հայաստանում արդեն ձեռնտու չէ՞ բիզնեսի որոշ ճյուղերի զարգացումը՝բարձր հարկերի պատճառով, որի հետեւանքով առհասարակ պահածոներ արտադրելը դառնում է ոչ շահութաբեր, ու դրա համար խանութներում հաճախ են բանջարեղենի /սմբուկ, գազար,վարունգ / պահածոների ,,ակցիաներ,, կազմակերպում՝սպառման ժամկետները մոտենալուն պես, ինչը չէինք ասի մրգային պահածոների պարագայում.դրանց գները շարունակում են մնալ անմատչելի՝նրանց համար, ովքեր օբյեկտիվ կամ սուբյեկտիվ պատճառներով ,,չաշխատեցին ամառը,, ու պահածոներ չփակեցին:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
понедельник, 25 января 2016 г.
Հացամթերքն էժանացել է,աղն ու տոմատը՝թանկացել
Երեկ ,,Սուր անկյունը,, դժգոհում էր, որ մայրաքաղաքում հացն ամենեւին էլ չի էժանացել 10 դրամով՝ինչպես տեղեկություններ են եղել:Միգուցե՝մայրաքաղաքում չի էժանացել, բայց այ՝Վանաձորում էժանացել է.10 դրամով:Այն բանից հետո, երբ վարչապետը նախանցած կառավարության նիստում ՏՄՊՊՀ-ի նախագահին դիտողություն արեց, թե ինչու՞ հացը չի էժանանում՝երբ որ ալյուրն էժանացել է, անցած շաբաթվանից Վանաձորում 3 հացաթխման արտադրամասերի կողմից արտադրվող ,,Հրազդան,, եւ ,,մատնաքաշ,, տեսակի հացերի գինն իջել է՝10-ական դրամով.մի տեղ 160-ը 150 դրամ են դարձրել, մի տեղ՝190-ը՝ 180, մի տեղ՝200-ը 190:Բայց մարդիկ զարմանում են, թե ինչու՞ ,,բուխանկա,, տեսակը չի էժանացել:Ավելին, որոշ վաճառակետերում դիետիկ հաց համարվող ,,բուխանկան,, ոչ միայն չի էժանացել, այլեւ՝ դրանց հաց համարելն անգամ մեղք կլինի, այնքան փոքրացել ու սմքել են, կողերը՝փչվել, դարձել օդային, իսկ սա խոսում է յուրօրինակ թանկացման մասին, երբ գինն անփոփոխ թողնելու պայմաններում քաշը պակասեցնում են:Տեղ-տեղ Էժանացել է ոչ միայն հացը, այլեւ՝թխվածքաբլիթները, որոնց էժանացումը տեղ-տեղ արձանագրված է վաճառակետերում՝գնապիտակների վրա.1000դրամանոցները 700 են դարձել, 650դրամանոցները՝600:Փոքր-ինչ Էժանացել են նաեւ տեղական՝վանաձորյան արտադրության ոչ կրեմային խմորեղենները:Էլ ավելի է էժանացել ռուսական մակարոնը՝260 դրամ արդեն իսկ իջած գնից դառնալով 240դրամ:Բայց այ՝աղն ու տոմատը թանկացել են: Աղը թանկացել է դեռ տարեվերջից, իսկ տոմատը՝ավելի վաղուցվանից: Հետաքրքիր է, հայ գյուղացիները ողջ ամառ ու աշուն բողոքում էին, որ պոմիդորը չի իրացվում, որ կառավարությունը ոչինչ չի ձեռնարկում պոմիդորի մեծաքանակ գնում կազմակերպելու համար, ու հանկարծ պարզվում է, որ ամռանը ,,ցեխի գնով,, վաճառվող պոմիդորը վեր է ածվել թանկարժեք տոմատի :Նույն կերպ՝մրգային պահածոների բարձր գինն է անտրամաբանական, երբ ողջ ամռանը միրգը հիմնականում շատ էժան էր՝նախորդ տարիների համեմատությամբ / ու այնքան էր առատ, որ գյուղացիներն էլի մոլորվել էին, թե ինչպես իրացնեն այն /, ու այս պայմաններում մրգային պահածոների բարձր գինը ոչ մի փոփոխություն չի արձանագրել՝նախորդ տարիների համեմատությամբ:Սա նշանակում է տեղական որոշ արտադրողներ ,,հոգիները գրպանն են դրել, խիղճներն էլ՝երկաթե սունդուկն ու դուռը պինդ փակել,,/ինչպես ասում էր Սունդուկյանը /: Շարունակում է պատկառելի բարձրության վրա մնալ նաեւ շաքարավազի գինը, որի վրա չազդեցին անգամ մայրաքաղաքային երիտասարդական ընդվզումները՝սոցիալական ուղղվածությամբ, ընդդեմ գների:Թերեւս, շաքարավազի բարձր գնով էլ պայմանավորված է այն, որ բնական մեղրի գինն էլ գրեթե ,,ոսկու գին է,,:
ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
Подписаться на:
Сообщения (Atom)